Poslovnik Narodne skupštine Republike Srpske — Prečišćeni tekst (2007)

Ovaj propis je prestao da važi!

Na osnovu člana 53. alineja 7. Poslovnika Narodne skupštine Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 99/06 i 63/07), Zakonodavni odbor Narodne skupštine, na sjednici održanoj 30. avgusta 2007. godine, utvrdio je Prečišćeni tekst Poslovnika Narodne skupštine Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 99/06 i 63/07), u kome je označen dan stupanja na snagu navedenog poslovnika.

Broj: 02/3-1496/07
30. avgusta 2007. godine
Banja Luka

Predsjednik
Zakonodavnog odbora,
Dr Željko Mirjanić, s. r.

POSLOVNIK NARODNE SKUPŠTINE

REPUBLIKE SRPSKE

(Prečišćeni tekst)

I - UVODNE ODREDBE

Član 1.

Ovim poslovnikom uređuju se unutrašnja organizacija Narodne skupštine Republike Srpske (u daljem tekstu: Narodna skupština), način ostvarivanja prava i dužnosti narodnih poslanika i druga pitanja od značaja za rad i ostvarivanje zadataka Narodne skupštine.

Član 2.

Narodna skupština radi na sjednicama, a odlučuje o pitanjima iz svoje nadležnosti u skladu sa Ustavom i zakonom po postupku utvrđenom ovim poslovnikom.

Član 3.

Narodnu skupštinu predstavlja predsjednik Narodne skupštine.

Član 4.

Narodna skupština ima pečat koji se izrađuje u skladu sa Zakonom.

O čuvanju i upotrebi pečata stara se generalni sekretar Narodne skupštine.

II - KONSTITUISANjE NARODNE SKUPŠTINE

1. Sazivanje prve sjednice Narodne skupštine

Član 5.

Prvu sjednicu Narodne skupštine saziva predsjednik Narodne skupštine prethodnog saziva, u roku od 15 dana od dana objavljivanja izvještaja nadležnog organa za sprovođenje izbora.

Predsjednik Narodne skupštine prethodnog saziva, najkasnije 10 dana od dana objavljivanja izvještaja nadležnog organa za sprovođenje izbora, saziva predstavnike parlamentarnih stranaka u funkciji pripreme prve sjednice Narodne skupštine novog saziva.

Ako je spriječen predsjednik, odnosno potpredsjednici Narodne skupštine iz prethodnog saziva, da sazove prvu sjednicu Narodne skupštine, prvu sjednicu će sazvati najstariji narodni poslanik.

Prvoj sjednici Narodne skupštine, do izbora predsjednika Narodne skupštine, predsjedava najstariji poslanik, kome u radu pomažu ostali članovi radnog predsjedništva, a koje sačinjavaju: predsjedavajući, generalni sekretar Narodne skupštine iz prethodnog saziva i tri najmlađa narodna poslanika iz reda tri političke stranke, odnosno koalicije koje imaju najveći broj narodnih poslanika u Narodnoj skupštini.

Član 6.

Na prvoj sjednici Narodna skupština:

- bira predsjednika i članove komisija i odbora Narodne skupštine;
- razmatra izvještaj Mandatno-imunitetske komisije i verifikuje mandat narodnim poslanicima;
- bira predsjednika i potpredsjednike Narodne skupštine;
- imenuje generalnog sekretara i zamjenika generalnog sekretara Narodne skupštine;
- bira predsjednika i članove stalnih i drugih radnih tijela Narodne skupštine.

Verifikacija mandata

Član 7.

Na osnovu izvještaja Mandatno-imunitetske komisije, Narodna skupština verifikuje mandat izabranih narodnih poslanika.

Mandatno-imunitetsku komisiju sačinjavaju predsjednik i osam članova koje Narodna skupština bira javnim glasanjem na prvoj sjednici iz reda narodnih poslanika.

Članovi Mandatno-imunitetske komisije biraju se na principu srazmjerne zastupljenosti, koje uz prethodne konsultacije predlaže predsjedavajući sa stranačkih, odnosno koalicionih izbornih lista i sa izbornih lista nezavisnih kandidata.

Članove Mandatno-imunitetske komisije mogu da predlože i najmanje 10 narodnih poslanika, u skladu sa prethodnim stavom.

Mandatno-imunitetska komisija je izabrana ako je za nju glasala većina od ukupnog broja narodnih poslanika u Narodnoj skupštini.

Član 8.

Mandatno-imunitetska komisija pregleda izvještaj organa za sprovođenje izbora o sprovedenim izborima, utvrđuje da li su podaci iz uvjerenja o izboru svakog poslanika istovjetni sa podacima iz izvještaja i da li su uvjerenja izdata od nadležnih organa te o utvrđenom stanju podnosi Narodnoj skupštini izvještaj sa prijedlogom za verifikovanje mandata.

Narodna skupština razmatra izvještaj Mandatno-imunitetske komisije i odlučuje o verifikaciji mandata novoizabranih narodnih poslanika javnim glasanjem, većinom glasova ukupnog broja narodnih poslanika Narodne skupštine.

Član 9.

Nakon što Narodna skupština prihvati prijedlog Mandatno-imunitetske komisije o verifikovanju mandata narodnim poslanicima, pristupa se davanju svečane zakletve.

Narodni poslanik koji nije bio prisutan na prvoj sjednici Narodne skupštine, odnosno narodni poslanik kome je naknadno verifikovan mandat, daje svečanu zakletvu na prvoj sjednici Narodne skupštine kojoj prisustvuje.

2. Izbor predsjednika, potpredsjednika, generalnog sekretara i zamjenika generalnog sekretara Narodne skupštine

a) Izbor predsjednika Narodne skupštine

Član 10.

Svaki klub poslanika može predložiti kandidata za predsjednika Narodne skupštine.

Narodni poslanik može da učestvuje u predlaganju samo jednog kandidata.

Prijedlog sadrži: ime i prezime kandidata, biografiju, stranačku pripadnost, potpise narodnih poslanika koji podržavaju kandidaturu, ime narodnog poslanika izvjestioca, obrazloženje i saglasnost kandidata.

Član 11.

Predsjedavajući dostavlja narodnim poslanicima sve primljene pismene prijedloge kandidata za predsjednika Narodne skupštine.

U ime predlagača, narodni poslanik izvjestilac ima pravo da obrazloži prijedlog.

O prijedlogu kandidata za predsjednika Narodne skupštine otvara se rasprava.

Nakon rasprave predsjedavajući utvrđuje listu kandidata za predsjednika Narodne skupštine, i to po azbučnom redu prezimena.

Član 12.

Predsjednik Narodne skupštine bira se javnim glasanjem, ako Narodna skupština drugačije ne odluči. Narodni poslanik može glasati samo za jednog kandidata.

Tajno glasanje za izbor predsjednika Narodne skupštine vrši se prema odredbama ovog poslovnika o donošenju odluka Narodne skupštine tajnim glasanjem.

Kandidat za predsjednika Narodne skupštine ne može da rukovodi glasanjem, niti da pomaže u rukovođenju.

Član 13.

Za predsjednika Narodne skupštine izabran je narodni poslanik koji je dobio većinu od ukupnog broja glasova narodnih poslanika Narodne skupštine.

Ako su predložena dva kandidata, a nijedan nije dobio potrebnu većinu, postupak izbora se ponavlja.

Ako je predloženo više od dva kandidata, a nijedan nije dobio potrebnu većinu, ponoviće se glasanje o dva kandidata koji su dobili najveći broj glasova.

Ako ni u drugom krugu predsjednik Narodne skupštine nije izabran, ponavlja se postupak izbora.

b) Izbor potpredsjednika Narodne skupštine

Član 14.

Narodna skupština bira dva potpredsjednika, iz reda različitih konstitutivnih naroda ili iz reda ostalih.

Prijedlog i izbor potpredsjednika Narodne skupštine vrši se prema odredbama ovog poslovnika koje se odnose na izbor predsjednika Narodne skupštine.

v) Imenovanje generalnog sekretara Narodne skupštine

Član 15.

Narodna skupština imenuje generalnog sekretara Narodne skupštine i njegovog zamjenika na prijedlog novoizabranog predsjedništva Narodne skupštine.

Prijedlog sadrži: ime i prezime kandidata, biografiju, obrazloženje i saglasnost kandidata, u pismenom obliku.

3. Izbor predsjednika i članova stalnih radnih tijela Narodne skupštine

Član 16.

Radno tijelo ima predsjednika, zamjenika predsjednika i određeni broj članova.

Klubovi poslanika, odnosno poslaničke grupe predlažu članove radnog tijela srazmjerno broju narodnih poslanika koje imaju u Narodnoj skupštini.

Ako pojedini klubovi poslanika ne predlože kandidate za izbor članova radnih tijela do potrebnog broja, članove radnog tijela će predložiti Komisija za izbor i imenovanje.

Narodni poslanik može biti član više radnih tijela.

Za članove pojedinih radnih tijela mogu se, kada je to određeno ovim poslovnikom ili odlukom o obrazovanju radnih tijela, birati naučni i stručni radnici, s tim da njihov broj mora biti manji od polovine ukupnog broja članova radnog tijela.

Sastav radnog tijela, u pravilu, odgovara stranačkoj zastupljenosti narodnih poslanika u Narodnoj skupštini.

Član 17.

Narodna skupština bira predsjednika, zamjenika predsjednika i članove radnih tijela, na prijedlog Komisije za izbor i imenovanje javnim glasanjem, ukoliko Narodna skupština drugačije ne odluči.

Prijedlog iz stava 1. ovog člana sadrži kandidate za predsjednika, zamjenika predsjednika i onoliko kandidata koliko se članova radnog tijela bira.

Prilikom glasanja o prijedlogu, glasa se o prijedlogu u cjelini.

Radno tijelo je izabrano ako je za njega glasala većina od ukupnog broja narodnih poslanika u Narodnoj skupštini.

Ako radno tijelo u Narodnoj skupštini ne bude izabrano, postupak se ponavlja.

Naknadni izbor pojedinog člana radnog tijela vrši se na osnovu prijedloga Komisije za izbor i imenovanje.

4. Obrazovanje klubova poslanika

Član 18.

U Narodnoj skupštini obrazuju se poslanički klubovi, po pravilu najkasnije 15 dana od dana izbora predsjednika Narodne skupštine.

Klub poslanika u Narodnoj skupštini mogu osnovati:

- narodni poslanici izbarani sa jedne izborne liste ako broje četiri i više članova,
- narodni poslanici izabrani sa dvije ili više izbornih lista, od kojih svaka lista pojedinačno ima manje od četiri narodna poslanika, mogu udruživanjem obrazovati klub poslanika od najmanje četiri člana.

Ako politička partija ili izborna lista sa koje je poslanik izabran u Narodnu skupštinu ima klub poslanika, poslanik, dok je član te političke partije ili koalicije, ne može biti član drugog kluba poslanika.

Narodni poslanici Narodne skupštine, iste partije, koji nemaju propisani minimalni broj potrebnih članova, a ne žele da se sa drugim udružuju u klub poslanika, čine poslaničku grupu.

Klub poslanika se konstituiše tako što se predsjedniku Narodne skupštine podnosi spisak članova koji je potpisao svaki član kluba poslanika. Na spisku se posebno naznačavaju predsjednik kluba poslanika i njegov zamjenik.

Narodni poslanik može biti član samo jednog kluba poslanika.

Klub poslanika učestvuje u radu Narodne skupštine na način utvrđen ovim poslovnikom.

III - UNUTRAŠNjA ORGANIZACIJA NARODNE SKUPŠTINE

1. Predsjednik, potpredsjednici, generalni sekretar i zamjenik generalnog sekretara Narodne skupštine

a) Predsjednik Narodne skupštine

Član 19.

Predsjednik Narodne skupštine:

- predstavlja Narodnu skupštinu;
- saziva sjednicu Narodne skupštine i predsjedava sjednicama;
- predlaže dnevni red sjednice Narodne skupštine,
- stara se o primjeni Poslovnika Narodne skupštine;
- usklađuje rad radnih tijela Narodne skupštine;
- upućuje narodnim poslanicima i radnim tijelima nacrte i prijedloge zakona, druge akte i materijale na razmatranje, pokreće inicijativu za razmatranje pojedinih pitanja iz nadležnosti Narodne skupštine, a može pokrenuti inicijativu za razmatranje određenih pitanja i u radnim tijelima Narodne skupštine;
- potpisuje zakone i druge akte koje donosi Narodna skupština;
- zakone ili druge propise ili akte koje izglasa Narodna skupština, dostavlja Vijeću naroda;
- upućuje donesene zakone predsjedniku Republike, radi proglašenja;
- stara se o ostvarivanju načela javnosti u radu Narodne skupštine i o ostvarivanju prava narodnih poslanika u obavljanju poslaničke funkcije;
- donosi akt o kriterijumima za utvrđivanje koji se materijali i podaci smatraju povjerljivim, odnosno državnom tajnom i utvrđuje način rukovanja tim materijalima;
- prima svečane zakletve funkcionera koji, u skladu sa Ustavom, zakonom i ovim poslovnikom svečanu zakletvu daju pred Narodnom skupštinom;
- vrši druge poslove predviđene Ustavom, posebnim propisima i ovim poslovnikom.

Član 20.

Predsjedniku Narodne skupštine prestaje funkcija prije isteka vremena na koje je izabran razrješenjem ili prestankom mandata narodnog poslanika.

U slučaju podnošenja ostavke, predsjedniku Narodne skupštine prestaje funkcija danom održavanja sjednice na kojoj je podnio ostavku, odnosno na prvoj narednoj sjednici Narodne skupštine, ako je ostavku podnio u vremenu između dvije sjednice.

O podnijetoj ostavci ne otvara se rasprava, niti se odlučuje, već se prestanak funkcije predsjednika po ovom osnovu samo konstatuje.

Član 21.

Narodna skupština može razriješiti dužnosti predsjednika Narodne skupštine prije isteka vremena na koje je izabran, ako povjerenu dužnost ne obavlja u skladu sa Ustavom, zakonom i ovim poslovnikom prema postupku predviđenim za izbor predsjednika Narodne skupštine.

Prijedlog za razrješenje iz stava 1. ovog člana mora biti obrazložen.

Član 22.

U slučaju prestanka funkcije predsjednika Narodne skupštine prije isteka vremena na koje je izabran, Narodna skupština će na istoj, a najkasnije na narednoj sjednici, započeti postupak izbora predsjednika Narodne skupštine, u skladu sa odredbama ovog poslovnika.

Ako je predsjedniku Narodne skupštine prestao mandat prije isteka vremena na koje je izabran, dužnost predsjednika Narodne skupštine, do izbora novog predsjednika, vrši jedan od potpredsjednika koga odredi Narodna skupština.

b) Potpredsjednici Narodne skupštine

Član 23.

Potpredsjednici Narodne skupštine pomažu predsjedniku Narodne skupštine u obavljanju poslova iz njegove nadležnosti.

Predsjednika Narodne skupštine, u slučaju privremene spriječenosti, zamjenjuje jedan od potpredsjednika, koga on odredi, o čemu obavještava oba potpredsjednika i generalnog sekretara Narodne skupštine.

Član 24.

Potpredsjednici Narodne skupštine mogu podnijeti ostavku ili biti razriješeni funkcije, po postupku i na način predviđen za prestanak funkcije predsjednika Narodne skupštine.

U slučaju prestanka funkcije potpredsjednika Narodne skupštine prije isteka vremena na koje je izabran, izbor potpredsjednika vrši se po postupku i na način predviđen za izbor predsjednika Narodne skupštine.

v) Generalni sekretar i zamjenik generalnog sekretara Narodne skupštine

Član 25.

Generalni sekretar Narodne skupštine pomaže predsjedniku Narodne skupštine u pripremanju i organizovanju sjednica Narodne skupštine i radi druge poslove koje mu povjere Narodna skupština i predsjednik Narodne skupštine.

Generalni sekretar Narodne skupštine rukovodi Službom Narodne skupštine.

U pogledu prava, dužnosti i odgovornosti radnika iz rada i na osnovu rada u Službi Narodne skupštine, generalni sekretar Narodne skupštine ima pravo i dužnosti funkcionera koji rukovodi samostalnim organom državne uprave.

Na zahtjev predsjedništva Narodne skupštine i Narodne skupštine, generalni sekretar izvještava Narodnu skupštinu i predsjedništvo o radu njene Službe.

Generalni sekretar Narodne skupštine je naredbodavac za finansijsko i materijalno poslovanje Narodne skupštine i Službe Narodne skupštine.

Generalni sekretar Narodne skupštine za svoj rad i rad Službe Narodne skupštine odgovoran je Narodnoj skupštini i predsjedništvu Narodne skupštine.

Član 26.

Generalni sekretar Narodne skupštine ima zamjenika koji mu pomaže u radu.

Zamjenik generalnog sekretara zamjenjuje generalnog sekretara u vrijeme njegove odsutnosti ili spriječenosti i radi druge poslove koje mu povjeri generalni sekretar.

Generalni sekretar može imati jednog ili više pomoćnika.

Na prijedlog generalnog sekretara Narodne skupštine, Komisija za izbor i imenovanje utvrđuje broj pomoćnika generalnog sekretara.

Član 27.

Generalnom sekretaru Narodne skupštine prestaje funkcija prije isteka vremena na koje je imenovan: ostavkom i razrješenjem.

Generalni sekretar, odnosno zamjenik generalnog sekretara, može biti razriješen prije isteka vremena na koje je imenovan ako:

- se ne pridržava propisa i opštih akata Narodne skupštine ili ne izvršava zaključke Narodne skupštine ili se ponaša u suprotnosti sa njima;
- svojim radom prouzrokuje štetu ili zanemaruje i neuredno obavlja svoje dužnosti.

Do imenovanja novog generalnog sekretara Narodne skupštine, dužnost generalnog sekretara vrši zamjenik generalnog sekretara.

2. Predsjedništvo i Kolegijum Narodne skupštine

Član 28.

Predsjednik Narodne skupštine i potpredsjednici Narodne skupštine čine Predsjedništvo Narodne skupštine.

Član 29.

Predsjedništvo Narodne skupštine:

- raspravlja o pitanjima vezanim za rad Narodne skupštine,
- pokreće inicijativu za stavljanje određenih pitanja iz nadležnosti Narodne skupštine na dnevni red sjednice Narodne skupštine,
- usklađuje rad radnih tijela Narodne skupštine,
- brine se o saradnji Narodne skupštine sa Vladom i Vijećem naroda, parlamentarnoj saradnji u Bosni i Hercegovini i van Bosne i Hercegovine, saradnji sa drugim organima i organizacijama u Republici Srpskoj i Bosni i Hercegovini,
- daje saglasnost na Pravilnik o radu, sistematizaciji i organizaciji Službe Narodne skupštine,
- obavlja i druge poslove određene ovim poslovnikom.

Član 30.

Kolegijum Narodne skupštine ima koordinirajuću funkciju, a u slučajevima određenim ovim poslovnikom, donosi odluku.

Članovi Kolegijuma Narodne skupštine su: predsjednik i potpredsjednici Narodne skupštine, predsjednici klubova poslanika i predstavnici poslaničkih grupa.

Na sjednici Kolegijuma Narodne skupštine učestvuju: generalni sekretar Narodne skupštine, predstavnici Vlade Republike Srpske, stručni saradnici Narodne skupštine, predsjednici radnih tijela i drugi učesnici.

Sjednice Kolegijuma su javne.

Sjednice Kolegijuma prema potrebi, a obavezno prije sazivanja i održavanja svake sjednice Narodne skupštine, saziva i vodi predsjednik Narodne skupštine.

Obrazloženu inicijativu za saziv sjednice Kolegijuma, može da da svaki član Kolegijuma Narodne skupštine.

Na zahtjev kluba poslanika, predsjednik Narodne skupštine saziva sjednicu Kolegijuma, najkasnije u roku od sedam dana od dana podnošenja zahtjeva.

Predsjednik Narodne skupštine šalje članovima Kolegijuma Narodne skupštine poziv i materijale za sjednicu Kolegijuma Narodne skupštine, najkasnije tri dana prije sjednice Kolegijuma.

Kolegijum odlučuje o prijedlogu predlagača zakona da se obavi prethodna rasprava zakona.

Kolegijum utvrđuje:

- usaglašeni prijedlog dnevnog reda, datum i vrijeme trajanja zasjedanja Narodne skupštine;
- prijedlog broja mjesta u radnim tijelima koja pripadaju pojedinim poslaničkim klubovima, poslaničkim grupama ili pojedincima;
- prijedlog delegacije Narodne skupštine u domaćim i stranim parlamentarnim institucijama, organizacijama i tijelima;
- prisustvo najavljenih gostiju na skupštinskom zasjedanju i odlučuje o njihovom učešću u radu istog.

Kolegijum Narodne skupštine razmatra pitanja i inicijative poslanika koji se odnose na rad Narodne skupštine. O stavovima Kolegijuma koji se odnose na pitanja i inicijative predsjednik Narodne skupštine obavještava poslanike.

Sjednica Kolegijuma Narodne skupštine je punovažna ako joj prisustvuju predsjednici klubova poslanika čiji članovi predstavljaju više od polovine svih poslanika u Narodnoj skupštini.

Ako sjednica Kolegijuma Narodne skupštine i po drugom sazivanju nije punovažna, a radi se o hitnim predmetima, odluke iz domena Kolegijuma Narodne skupštine donosi predsjednik Narodne skupštine.

U slučajevima kada Kolegijum Narodne skupštine odlučuje, odluka je donijeta ako prijedlog prihvate predsjednici poslaničkih klubova čiji članovi predstavljaju više od polovine svih poslanika u Narodnoj skupštini.

Većinsku volju Kolegijuma Narodne skupštine potvrđuje predsjednik Narodne skupštine.

3. Radna tijela Narodne skupštine

A. Opšte odredbe

Član 31.

Za razmatranje pitanja iz nadležnosti Narodne skupštine, predlaganje i pretresanje pitanja iz nadležnosti Narodne skupštine, predlaganje akata i vršenje drugih poslova iz nadležnosti Narodne skupštine obrazuju se komisije i odbori kao stalna radna tijela Narodne skupštine (u daljem tekstu: radno tijelo).

Narodna skupština može, posebnom odlukom, obrazovati i druga stalna i povremena radna tijela.

Odlukom o osnivanju drugih radnih tijela uređuje se njihov naziv, sastav, nadležnost, način rada i druga pitanja značajna za funkcionisanje tog radnog tijela.

Član 32.

Predsjednik radnog tijela organizuje rad radnog tijela.

Predsjednik radnog tijela Narodne skupštine usklađuje rad radnog tijela sa radom Narodne skupštine i drugih radnih tijela, predlaže dnevni red i predsjedava sjednicama radnog tijela, pokreće inicijativu za razmatranje pojedinih pitanja iz djelokruga radnog tijela, stara se o obavještavanju radnog tijela i poslanika o problemima iz djelokruga radnog tijela, sarađuje sa predsjednicima drugih radnih tijela Narodne skupštine, funkcionerima koji rukovode ministarstvima i posebnim organizacijama, stara se o sprovođenju zaključaka radnih tijela i radi druge poslove određene ovim poslovnikom.

Zamjenik predsjednika radnog tijela Narodne skupštine u slučaju spriječenosti ili odsutnosti predsjednika ima njegova prava, obaveze i odgovornosti određene ovim poslovnikom.

Član 33.

Radno tijelo radi u sjednicama.

Sjednice radnih tijela saziva predsjednik radnog tijela na svoju inicijativu. Predsjednik radnog tijela dužan je da sazove sjednicu radnog tijela i ako to zatraži predsjednik Narodne skupštine ili ako predloži većina članova radnog tijela, uz navođenje pitanja koja treba da se razmotre na sjednici.

Član 34.

Radno tijelo donosi godišnji program rada, o čemu obavještava predsjednika Narodne skupštine.

Godišnji program rada donosi se na početku godine, na prijedlog predsjednika radnog tijela.

Godišnji program rada sadrži obavezno operativni dio programa, vezan uz pojedinačna zasjedanja i tematski dio. Tematski dio sadrži više tematskih rasprava u radnom tijelu, u toku godine, iz oblasti rada radnog tijela, po ocjeni aktuelnosti tema ili u vezi sa godišnjim programom rada Narodne skupštine.

Član 35.

Poziv za sjednicu radnog tijela, s prijedlogom dnevnog reda upućuje se članovima radnog tijela osam dana prije dana održavanja sjednice.

Predsjednik radnog tijela može, kada za to postoje opravdani razlozi, sazvati sjednicu radnog tijela u roku kraćem od osam dana, a dnevni red za tu sjednicu može predložiti i na samoj sjednici.

Ako su predsjednik i zamjenik radnog tijela odsutni ili spriječeni da budu na sjednici, sjednici predsjedava član koga odredi radno tijelo.

Ako predsjednik ne sazove sjednicu radnog tijela kada je to dužan da uradi, sjednicu može sazvati predsjednik Narodne skupštine.

Član 36.

Radno tijelo može zauzimati stavove o pitanjima iz svoje nadležnosti ako sjednici prisustvuje većina članova, a stavove zauzima većinom glasova prisutnih članova.

U slučajevima kada je radno tijelo ovlašćeno da donosi akte, donosi ih većinom glasova svih članova radnog tijela.

Član 37.

Radno tijelo dužno je, kada je to određeno ovim poslovnikom, na zahtjev Narodne skupštine i predsjednika Narodne skupštine, razmotriti svako pitanje iz svog djelokruga i o tome Narodnoj skupštini podnijeti izvještaj, a pitanja iz svog djelokruga može razmotriti i na osnovu sopstvene inicijative i o tome, prema potrebi, podnijeti izvještaj Narodnoj skupštini.

Član 38.

Radna tijela sarađuju međusobno o pitanjima koja su od zajedničkog interesa i mogu da održavaju zajedničke sjednice.

O pitanjima iz svog djelokruga radno tijelo sarađuje i sa odgovarajućim radnim tijelima drugih parlamenata u okviru Bosne i Hercegovine, kao i parlamenata susjednih država.

Član 39.

Predstavnik Vlade, odnosno predstavnik drugog podnosioca prijedloga prisustvuje sjednici na kojoj se razmatra njegov prijedlog. Sjednici ima pravo da prisustvuje predstavnik ministarstva i posebnih organa, odnosno organizacija i zajednica koji imaju javna ovlašćenja, kada se na sjednici razmatra pitanje iz djelokruga tog ministarstva, organa, odnosno organizacije.

U radu radnog tijela mogu učestvovati i stručni radnici organa i organizacija iz stava 1. ovog člana, radi davanja stručnih obrazloženja i objašnjenja.

U radu radnog tijela mogu učestvovati i naučni i stručni radnici, kao i predstavnici društvenih organizacija, bez prava odlučivanja.

Član 40.

Predstavnici nevladinih organizacija, fondacija, sindikata i drugih udruženja građana, registrovanih u skladu sa zakonom, mogu prisustvovati sjednicama radnih tijela na osnovu akreditacije, koju dodjeljuje Kolegijum.

Akreditacija se dodjeljuje na godinu dana, za učešće u radu konkretnog radnog tijela, nakon objavljenog javnog poziva, u pravilu na kraju kalendarske godine, i na transparentan način sprovedenog procesa odobravanja, ocjenjujući veličinu i važnost zainteresovanih subjekata, kao i prostorne i vremenske kapacitete rada radnih tijela.

Predsjednik radnog tijela može izuzetno pozvati i predstavnike drugih udruženja i grupa građana, uz prethodnu saglasnost radnog tijela, ako se na sjednici razmatraju pitanja direktno vezana za navedene kategorije.

Lica navedena u stavu 1. ovog člana imaju pravo učešća u raspravi, bez prava odlučivanja.

Akreditacija se može oduzeti ako pomenuti predstavnici ne poštuju Poslovnik Narodne skupštine, Pravilnik o unutrašnjem radu i druga akta kojima se reguliše ponašanje u prostorijama Narodne skupštine.

Predsjednik radnog tijela, odnosno drugi član radnog tijela kad predsjedava sjednici radnog tijela može udaljiti predstavnika iz stava 1. i 3. ovog člana ako ne poštuje Poslovnik Narodne skupštine, Pravilnik o unutrašnjem radu i druga akta kojima se reguliše ponašanje u prostorijama Narodne skupštine.

Član 41.

Predstavnici međunarodnih organizacija, stranih zemalja i institucija, mogu prisustvovati sjednicama radnih tijela na poziv predsjednika radnog tijela.

Predstavnici iz stava 1. ovog člana dužni su poštovati Poslovnik Narodne skupštine, Pravilnik o unutrašnjem radu i druga akta kojima se reguliše ponašanje u prostorijama Narodne skupštine.

Član 42.

Radno tijelo ima pravo da traži od Vlade, ministarstava i posebnih organizacija obavještenja koja su mu potrebna za rad, kao i druge podatke kojima raspolažu ili su dužni da ih prikupljaju ili evidentiraju.

Član 43.

Poslije završenog razmatranja pojedinog pitanja, radno tijelo podnosi izvještaj Narodnoj skupštini i iz reda svojih članova određuje izvjestioca.

Izvještaj radnog tijela sadrži iznesena mišljenja o pitanju koje je razmatrano i stav o razmatranom pitanju ako ga je usvojilo radno tijelo.

Član radnog tijela može o zauzetom stavu izdvojiti mišljenje, što se na njegov zahtjev unosi u izvještaj radnog tijela.

Predsjednik radnog tijela potpisuje izvještaj radnog tijela i odgovoran je za njegovu vjerodostojnost.

Izvjestilac se na sjednici Narodne skupštine, u skladu sa stavovima koje je zauzelo radno tijelo izjašnjava u ime radnog tijela o pitanjima u vezi sa izvještajem, odnosno prijedlogom radnog tijela i ne može izmijeniti prijedlog ili odustati od stava radnog tijela, ako ga radno tijelo nije za to ovlastilo.

Član 44.

Članovima radnog tijela izabranim iz reda naučnih i stručnih radnika, pored naknade troškova, može se odrediti i posebna nagrada za rad u radnom tijelu.

Član 45.

O radu na sjednici radnog tijela vodi se zapisnik.

Zapisnik sadrži osnovne podatke o radu na sjednici, pitanjima koja su razmatrana, kao i iznijeta mišljenja i stavove koje je radno tijelo usvojilo.

Usvojeni zapisnik potpisuje predsjednik radnog tijela.

Zapisnik se prije usvajanja može koristiti samo ako to predsjednik radnog tijela odobri.

Na zahtjev radnog tijela, o radu pojedinih sjednica radnog tijela vode se stenografske bilješke ili se sjednica tonski snima, ako postoje tehničke mogućnosti.

Član 46.

U toku sjednice radnog tijela može biti isključena javnost.

Odluku o isključenju javnosti donosi radno tijelo, na osnovu obrazloženog prijedloga predsjednika ili drugog člana radnog tijela ili predlagača akta koji se razmatra.

B. Posebne odredbe

3.1. Komisije Narodne skupštine

Član 47.

Komisije Narodne skupštine su:

- Mandatno-imunitetska komisija;
- Komisija za izbor i imenovanje;
- Administrativna komisija.

Mandatno-imunitetska komisija

Član 48.

Mandatno-imunitetska komisija ima predsjednika i osam članova, koji se biraju iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini.

Član 49.

Mandatno-imunitetska komisija:

- razmatra uvjerenja o izboru narodnih poslanika u Narodnoj skupštini i izvještaj organa za sprovođenje izbora i podnosi Narodnoj skupštini izvještaj s prijedlogom za verifikaciju mandata;
- razmatra prestanak mandata pojedinih narodnih poslanika i o tome podnosi Narodnoj skupštini izvještaj sa prijedlogom za popunu mandata sa odgovarajuće izborne liste;
- razmatra pitanja primjene i uskraćivanja imuniteta narodnih poslanika u slučajevima utvrđenim Ustavom i zakonom;
- razmatra i druga pitanja u vezi sa mandatno-imunitetskim pravima narodnih poslanika.

Izvještaj iz prethodnog stava podnosi se prije utvrđivanja dnevnog reda.

Komisija za izbor i imenovanje

Član 50.

Komisija za izbor i imenovanje ima predsjednika i osam članova, koji se biraju iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini.

Listu kandidata za izbor predsjednika i članova Komisije za izbor i imenovanje podnosi predsjednik Narodne skupštine, na osnovu prethodnog dogovora sa predsjednicima klubova poslanika.

Predsjednik Komisije za izbor i imenovanje bira se iz reda narodnih poslanika političke organizacije koja je dobila najveći broj poslaničkih mjesta u Narodnoj skupštini.

Član 51.

Komisija za izbor i imenovanje:

- utvrđuje prijedloge za izbor, imenovanje i razrješenje iz nadležnosti Narodne skupštine, osim prijedloga koje utvrđuju drugi organi određeni Ustavom, zakonom i ovim poslovnikom;
- sarađuje sa odgovarajućim organima i organizacijama u rješavanju kadrovske politike u Republici;
- obezbjeđuje demokratsko predlaganje i utvrđivanje kandidata za nosioce funkcija koje bira ili imenuje Narodna skupština, a Komisija predlaže;

Administrativna komisija

Član 52.

Administrativna komisija ima predsjednika i osam članova, koji se biraju iz reda narodnik poslanika u Narodnoj skupštini.

Član 53.

Administrativna komisija:

- odlučuje o materijalnim i drugim uslovima za rad Narodne skupštine Republike Srpske;
- utvrđuje prijedlog za obezbjeđenje sredstava u budžetu za rad Narodne skupštine Republike Srpske, na prijedlog predsjednika i generalnog sekretara Narodne skupštine;
- razmatra Nacrt i Prijedlog budžeta u dijelu sredstava predviđenih za Narodnu skupštinu Republike Srpske;
- priprema i predlaže propise kojima se utvrđuju pitanja ostvarivanja prava i dužnosti poslanika;
- donosi propise o naknadama i drugim primanjima narodnih poslanika i funkcionera koje bira ili imenuje Narodna skupština, kao i funkcionera kojima je prestala funkcija;
- obavlja poslove u vezi sa obezbjeđenjem službenih stanova za potrebe narodnih poslanika i funkcionera, raspolaže tim stanovima, odlučuje o njihovom dodjeljivanju na korišćenje, zamjeni i jednokratnom prenosu prava korišćenja u skladu sa zakonom;
- donosi pojedinačne akte o statusnim pitanjima narodnih poslanika i funkcionera, a koje bira i imenuje Narodna skupština, ako zakonom nije drugačije određeno;
- odlučuje o privremenom smještaju funkcionera koje bira ili imenuje Narodna skupština;
- usvaja godišnji plan investicija u Narodnoj skupštini Republike Srpske i kontroliše njegovo sprovođenje;
- odlučuje o pojedinačnim nabavkama osnovnih sredstava u okviru odobrenih sredstava u budžetu, na prijedlog generalnog sekretara;
- odlučuje o smještaju narodnih poslanika na prijedlog generalnog sekretara;
- utvrđuje naknade i nagrade za rad stručnim i naučnim radnicima, za rad u radnim tijelima;
- daje saglasnost na akte službe drugih organa kada je zakonom predviđeno da na te akte saglasnost daje radno tijelo Narodne skupštine i radi druge poslove predviđene posebnim propisom;
- obavlja i druge poslove iz nadležnosti Narodne skupštine kada to zatraži Narodna skupština.

3.2. Stalni odbori Narodne skupštine

Član 54.

Stalni odbori Narodne skupštine su:

1. Odbor za ustavna pitanja;
2. Zakonodavni odbor;
3. Odbor za politički sistem, pravosuđe i upravu;
4. Odbor za reviziju;
5. Odbor za privredu i finansije;
6. Odbor za praćenje stanja u oblasti penzijsko-invalidskog osiguranja;
7. Odbor za zaštitu životne sredine;
8. Odbor za evropske integracije i regionalnu saradnju;
9. Odbor za bezbjednost;
10. Odbor za obrazovanje, nauku, kulturu i informisanje;
11. Odbor za predstavke, prijedloge i društveni nadzor;
12. Odbor za zaštitu prava izbjeglica, raseljenih lica i povratnika;
13. Odbor jednakih mogućnosti;
14. Odbor za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu;
15. Odbor za boračko-invalidsku zaštitu;
16. Odbor za zdravstvo, rad i socijalnu politiku;
17. Odbor za pitanja mladih;
18. Odbor za praćenje sprovođenja procesa privatizacije;
19. Odbor za trgovinu i turizam.

Odbor za ustavna pitanja

Član 55.

Odbor za ustavna pitanja ima 11 članova: predsjednika, zamjenika predsjednika i devet članova.

Predsjednik, zamjenik i pet članova odbora biraju se iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini, a četiri člana iz reda naučnih i stručnih radnika.

Članovi iz reda naučnih i stručnih radnika nemaju pravo odlučivanja.

Predsjednik Narodne skupštine je po funkciji predsjednik Odbora za ustavna pitanja.

Član 56.

Odbor za ustavna pitanja:

- prati i proučava primjenu i ostvarivanje Ustava;
- razmatra pitanja u vezi sa usaglašavanjem zakona sa Ustavom i načelna pitanja ustavnog karaktera i organizuje rad na izučavanju razvoja ustavnog sistema;
- inicira i predlaže Narodnoj skupštini mjere radi efikasnijeg ostvarivanja Ustava;
- razmatra prijedloge da se pristupi promjeni Ustava, prema nacrtu amandmana, a nakon javne rasprave o nacrtu utvrđuje prijedlog ustavnih amandmana, a po potrebi i prijedlog ustavnog zakona za sprovođenje ustavnih amandmana;
- razmatra obavještenja, prijedloge i mišljenja Ustavnog suda Republike Srpske o ostvarivanju ustavnosti i zakonitosti;
- utvrđuje odgovor Ustavnom sudu Republike Srpske i Ustavnom sudu Bosne i Hercegovine povodom pokrenutog postupka za ocjenu ustavnosti zakona ili ustavnosti i zakonitosti drugih opštih akata pred Ustavnim sudom;
- razmatra prijedloge o produženju, odnosno skraćenju mandata narodnih poslanika;
- obavlja i druge poslove u vezi sa ostvarivanjem Ustava i razvojem ustavnog sistema.

Zakonodavni odbor

Član 57.

Zakonodavni odbor ima 11 članova: predsjednika, zamjenika predsjednika i devet članova.

Predsjednik, zamjenik predsjednika i pet članova odbora biraju se iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini, a četiri člana iz reda stručnjaka iz oblasti prava.

Član 58.

Zakonodavni odbor:

- razmatra nacrte i prijedloge zakona i drugih akata koje donosi Narodna skupština sa stanovišta njihove usklađenosti sa Ustavom i pravnim sistemom, kao i u pogledu pravne obrade;
- razmatra prijedloge i zahtjeve za davanje autentičnih tumačenja zakona i drugih akata, daje o tome mišljenje Narodnoj skupštini i utvrđuje prijedloge autentičnog tumačenja;
- prati izgrađivanje pravnog sistema i daje Narodnoj skupštini mišljenja i prijedloge o načelnim pitanjima izgrađivanja tog sistema;
- podnosi prijedlog Poslovnika Narodne skupštine;
- daje mišljenja i prijedloge o ugovorima kada Narodna skupština učestvuje u njihovom zaključivanju;
- učestvuje u pripremanju dijela Programa rada Narodne skupštine koji se odnose na zakonodavnu djelatnost;
- utvrđuje prečišćene tekstove zakona i drugih opštih akata u Narodnoj skupštini, ako je ovlašćena;
- radi druge poslove koje odredi predsjednik Narodne skupštine ili Narodna skupština.

Član 59.

Kada, u vezi sa prijedlogom zakona ili drugog opšteg akta, radna tijela Narodne skupštine predlažu izmjene i dopune, Zakonodavni odbor ih razmatra prije raspravljanja u Narodnoj skupštini i o njima daje Narodnoj skupštini mišljenje i prijedloge.

Zakonodavni odbor dostavlja svoja mišljenja i prijedloge radnom tijelu koje je razmatralo prijedloge zakona ili drugih opštih akata na njegov zahtjev.

Član 60.

Zakonodavni odbor daje Narodnoj skupštini mišljenja i prijedloge u vezi sa amandmanima na prijedlog zakona ili drugog akta koji se podnesu blagovremeno prije sjednice Narodne skupštine.

Član 61.

Ako se na sjednici Narodne skupštine, prilikom razmatranja prijedloga zakona ili drugog akta predlože bitne izmjene i dopune, Odbor na traženje Narodne skupštine daje mišljenja, odnosno prijedloge u vezi sa predloženim izmjenama i dopunama.

Odbor za za politički sistem, pravosuđe i upravu

Član 62.

Odbor za politički sistem, pravosuđe i upravu ima predsjednika i osam članova, koji se biraju iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini.

Član 63.

Odbor za politički sistem, pravosuđe i upravu, razmatra pitanja u oblastima u kojima Narodna skupština donosi zakone i druge opšte akte, a koji se odnose na:

- osnivanje, organizaciju i funkcionisanje organa vlasti i državne uprave;
- teritorijalnu organizaciju Republike i lokalnu samoupravu;
- političko organizovanje i udruživanje građana, vjerske zajednice, izborni sistem i referendum;
- ljudska prava, slobode, dužnosti čovjeka i građanina;
- ostvarivanje ravnopravnosti naroda;
- organizaciju resora unutrašnjih poslova;
- organizaciju i rad pravosudnih organa, advokature, notara i drugih vidova pravne pomoći;
- imovinsko-pravne i obligacione odnose;
- premjer i katastar nekretnina;
- evidenciju dobara i eksproprijaciju;
- kaznenu politiku i sistem izvršenja sankcija;
- sudske i upravne postupke, amnestiju i pomilovanje;
- državljanstvo, prebivalište i boravište građana, matične knjige, lična imena i lične karte;
- republičke praznike, republička odlikovanja, nagrade i druga priznanja;
- republičke simbole;
- brak i porodicu, starateljstvo i nasljeđivanje;
- prava, dužnosti i odgovornosti nosilaca javnih funkcija i
- druga pitanja iz nadležnosti Narodne skupštine, kada to traži Narodna skupština.

Odbor za reviziju

Član 64.

Odbor za reviziju ima predsjednika i osam članova koji se biraju iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini.

Član 65.

Odbor za reviziju:

- razmatra izvještaje po obavljenim revizijama Glavne službe za reviziju budžetskih i drugih pravnih lica;
- razmatra godišnje planove za reviziju Glavne službe za reviziju;
- daje inicijativu za profesionalnu ocjenu rada Glavne službe za reviziju svake četiri godine;
- razmatra izvještaj službe koja je vršila profesionalnu ocjenu rada Glavne službe za reviziju;
- po potrebi zahtijeva od Glavne službe za reviziju da izvrši posebne revizije;
- određuje platu i naknade glavnog revizora i zamjenika glavnog revizora;
- daje prijedloge Narodnoj skupštini o smanjenju budžeta budžetskih korisnika, na osnovu nalaza i preporuka iz izvještaja o reviziji;
- usvaja godišnji budžetski zahtjev Glavne službe za reviziju;
- razmatra i druga pitanja iz nadležnosti Narodne skupštine, kad to traži Narodna skupština.

Odbor za privredu i finansije

Član 66.

Odbor za privredu i finansije ima predsjednika i osam članova, koji se biraju iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini.

Član 67.

Odbor za privredu i finansije razmatra pitanja iz nadležnosti Narodne skupštine koja se odnose na:

- društveno-ekonomski i tehnološki razvoj Republike;
- planiranje i društveni plan Republike;
- razvoj manje razvijenih opština i regiona;
- raspodjelu dobiti i obavezno udruživanje sredstava;
- energetiku, rudno blago i druga privredna bogatstva;
- saobraćaj i veze, izgradnju i održavanje saobraćajnica, izgradnju investicionih objekata;
- stambenu politiku, komunalne djelatnosti, građevinsko zemljište, prostorno i urbanističko planiranje;
- Agenciju za bankarstvo Republike Srpske;
- finansiranje opštih potreba;
- poreze, takse i druge dažbine;
- zajmove i zaduženja Republike;
- igre na sreću;
- osiguranje imovine i lica;
- republički budžet i završni račun budžeta;
- finansiranje bržeg razvoja manje razvijenih opština i regiona i dopunska sredstva opštinama;
- kreditno-monetarni, devizni i bankarski sistem, finansijske organizacije koje prikupljaju štedne uloge i štednju;
- druga pitanja iz oblasti privrede i finansija kada to traži Narodna skupština.

Odbor za privredu i finansije u okviru svoje nadležnosti razmatra prijedloge i zahtjeve Privredne komore i Sindikata, koje mu oni upute.

Odbor za praćenje stanja u oblasti penzijsko-invalidskog osiguranja

Član 68.

Odbor za praćenje stanja u oblasti penzijsko- invalidskog osiguranja ima predsjednika i šest članova.

Predsjednik i četiri člana biraju se iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini, a dva člana iz Udruženja penzionera Republike Srpske.

Odbor za praćenje stanja u oblasti penzijsko-invalidskog osiguranja:

- razmatra informacije Vlade Republike Srpske i Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja o stanju u oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja;
- razmatra informacije Udruženja penzionera Republike Srpske, koje se odnose na položaj penzionera;
- obavještava Narodnu skupštinu o stanjima i uočenim problemima materijalnog položaja i ostvarivanja zakonskih prava penzionera;
- raspravlja u postupku donošenja zakona i drugih akata, koji se odnose na interese i prava penzionera;
- razmatra i druga pitanja.

Odbor za zaštitu životne sredine

Član 69.

Odbor za zaštitu životne sredine ima predsjednika, zamjenika predsjednika i sedam članova, koji se biraju iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini.

Član 70.

Odbor za zaštitu životne sredine razmatra pitanja iz nadležnosti Narodne skupštine koja se odnose na:

- oblast zaštite i unapređenja životne sredine,
- očuvanje, razvoj i racionalno korišćenje prirodnih resursa,
- pitanja iz oblasti poljoprivrede i poljoprivrednog zemljišta, zadrugarstva i sela, šume i šumskog zemljišta, vode i vodotoke, energetiku, divljač i ribe, rudno blago i druga prirodna bogatstva,
- sprečavanja i otklanjanja zagađivanja prirodnih resursa, kao i druge načine i izvore ugrožavanja životne sredine.

Odbor za evropske integracije i regionalnu saradnju

Član 71.

Odbor za evropske integracije i regionalnu saradnju ima devet članova: predsjednika i osam članova.

Predsjednik i pet članova biraju se iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini, a tri člana iz reda stručnjaka u oblasti međunarodnih odnosa, međunarodnog prava ili diplomatije.

Članovi odbora po pravilu treba da aktivno poznavaju jedan svjetski jezik.

Član 72.

Odbor za evropske integracije i regionalnu saradnju razmatra pitanja koja se odnose na:

- uspostavljanje saradnje sa stranim i međunarodnim organizacijama i predstavnicima u Republici Srpskoj, naročito u cilju približavanja Republike Srpske i Bosne i Hercegovine evropskim integracionim procesima,
- praćenje usklađenosti propisa koje donose Narodna skupština i Vlada sa propisima i standardima Evropske unije,
- razmatranje pitanja međunarodnih, političkih i ekonomskih odnosa od posebnog interesa za Republiku,
- uspostavljanje i održavanje veze, te razmatranje saradnje sa parlamentima Srbije i Crne Gore, u skladu sa Ustavom,
- uspostavljanje i održavanje veze i saradnje sa parlamentima u zemljama regiona i drugim zemljama,
- analiziranje mreže i funkcionisanje predstavnika i predstavništava Republike Srpske u inostranstvu,
- razmatranje zastupljenosti i učešća predstavnika iz Republike Srpske u radu predstavništava Bosne i Hercegovine u inostranstvu,
- razmatranje sporazuma koje Republika zaključi sa državama i međunarodnim organizacijama, uz pristanak Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine.

Odbor za bezbjednost

Član 73.

Odbor za bezbjednost ima predsjednika, zamjenika i pet članova, koji se biraju iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini.

Predsjednik i zamjenik predsjednika su uvijek iz različitih parlamentarnih stranaka, od kojih je jedan iz sastava parlamentarne većine, a drugi iz opozicije.

Član 74.

Odbor za bezbjednost, pored ostalog, bavi se sljedećim:

- razmatra stanje priprema za odbranu u Republici Srpskoj i predlaže mjere Narodnoj skupštini za utvrđivanje politike bezbjednosti;
- prati aktivnosti institucija i organa bezbjednosti u Republici Srpskoj, u cilju uvida u ostvarivanje zacrtane politike u ovim oblastima, te može tražiti da dostave informacije o aktivnostima i preduzetim mjerama po svakom pitanju iz njihovog domena rada;
- razmatra, daje sugestije i mišljenje na zakonske projekte iz oblasti bezbjednosti, kao i na druge zakonske projekte koji su u vezi sa odbranom i bezbjednošću;
- učestvuje u raspravi i donošenju budžeta u oblasti bezbjednosti u Republici Srpskoj, redovno prati ostvarivanje budžeta u ovim oblastima, razmatra izvještaje Glavne revizije o kontroli finansijskog izvještaja institucija u ovoj oblasti i o tome dostavlja izvještaje Narodnoj skupštini;
- razmatra pitanja iz domena rada organa i institucija bezbjednosti, daje mišljenje, stavove i preporuke, te predlaže Narodnoj skupštini preduzimanje odgovarajućih mjera;
- ostvaruje uvid i učestvuje u kontroli zakonitosti rada organa i institucija bezbjednosti;
- o aktuelnim pitanjima iz bezbjednosti može organizovati otvorene ili zatvorene rasprave pred odborom, u cilju provjere stavova i formiranja konačnih prijedloga za Narodnu skupštinu;
- obavještava Narodnu skupštinu o stanju i uočenim problemima u oblasti odbrane i bezbjednosti, do kojih dođe u svom radu, te predlaže preduzimanje odgovarajućih mjera;
- vrši parlamentarni nadzor u oblasti bezbjednosti u skladu sa zakonom.

Odbor za obrazovanje, nauku, kulturu i informisanje

Član 75.

Odbor za obrazovanje, nauku, kulturu i informisanje ima predsjednika i osam članova.

Predsjednik i pet članova biraju se iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini, a tri člana biraju se iz reda stručnjaka iz oblasti obrazovanja, nauke, kulture i informisanja.

Član 76.

Odbor za obrazovanje, nauku, kulturu i informisanje razmatra pitanja iz nadležnosti Narodne skupštine koja se odnose na:

- obrazovanje, vaspitanje, nauku, kulturu, tehničku kulturu i informisanje;
- izdavačku i bibliotečku djelatnost;
- zaštitu spomenika kulture;
- korišćenje arhivske građe i istorijskog nasljeđa i obilježavanje istorijskih događaja.

Odbor za predstavke, prijedloge i društveni nadzor

Član 77.

Odbor za predstavke, prijedloge i društveni nadzor ima predsjednika i šest članova, koji se biraju iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini.

Član 78.

Odbor za predstavke, prijedloge i društveni nadzor:

- ispituje i razmatra predstavke i prijedloge koje građani, preduzeća i druge organizacije i zajednice upućuju Narodnoj skupštini i, prema potrebi, predlaže nadležnim organima i organizacijama mjere rješavanja pitanja i problema iznijetih u prijedlozima i o tome obavještava podnosioce;
- proučava predstavke i prijedloge kojim građani, preduzeća i druge organizacije i zajednice ukazuju na nedostatke u zakonu i drugim aktima koji proizilaze iz neodgovarajućih rješenja ili ukazuju na nepravilno sprovođenje njihovih odredaba od nadležnih organa, radi preduzimanja potrebnih mjera i o tome obavještava Narodnu skupštinu;
- sarađuje sa ombudsmenima Republike Srpske i Bosne i Hercegovine;
- prati i razmatra pitanja i pojave u vezi sa sprovođenjem politike i izvršavanja zakona i drugih propisa i akata koji se odnose na raspolaganje sredstvima, raspodjelu dobiti, zaštitu svojine, način ostvarivanja prava i dužnosti državnih organa, preduzeća i drugih organizacija i zajednica;
- obavještava Narodnu skupštinu o uočenim problemima povodom razmatranja predstavki i prijedloga i predlaže preduzimanje potrebnih mjera.

Član 79.

Odbor za predstavke, prijedloge i društveni nadzor može na osnovu sopstvene inicijative ili na zahtjev Narodne skupštine podnijeti izvještaj o svom radu sa zapažanjima i prijedlozima za preduzimanje neophodnih mjera.

Odbor za zaštitu prava izbjeglica, raseljenih lica i povratnika

Član 80.

Odbor za zaštitu prava izbjeglica, raseljenih lica i povratnika ima predsjednika i šest članova, koji se biraju iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini.

Član 81.

Odbor za zaštitu prava izbjeglica, raseljenih lica i povratnika:

- ostvaruje kontrolu zakonitosti rada organa i institucija koji u djelokrugu svog rada obavljaju poslove od značaja za ostvarivanje prava izbjeglica, raseljenih lica i povratnika;
- obavještava Narodnu skupštinu o stanju i uočenim problemima u oblasti ostvarivanja prava izbjegla, raseljenih lica i povratnika.

Odbor jednakih mogućnosti

Član 82.

Odbor jednakih mogućnosti ima predsjednika i šest članova, koji se biraju iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini.

Član 83.

Odbor jednakih mogućnosti utvrđuje i prati sprovođenje politike ravnopravnosti i zaštite ljudskih prava, a u postupku donošenja zakona i drugih propisa ima prava i dužnosti nadležnog radnog tijela u području koje se odnosi na ostvarivanje ravnopravnosti i zaštitu ljudskih prava s obzirom na nacionalnu, vjersku, rasnu i polnu pripadnost, socijalni status i starosnu dob, kao i zaštitu lica sa invaliditetom i smanjenom radnom sposobnošću.

Odbor aktivno učestvuje u postupku unapređivanja prava na ravnopravnost i zaštitu građana i predlaže mjere za uklanjanje svih oblika diskriminacije, a posebno koja se odnose na rad i zapošljavanje, socijalnu i zdravstvenu zaštitu, obrazovanje, izborno zakonodavstvo, kulturu i informisanje i zaštitu od nasilja u porodici.

Odbor za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu

Član 84.

Odbor za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu ima devet članova: predsjednika, zamjenika predsjednika i sedam članova.

Predsjednik i pet članova biraju se iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini, a tri člana iz reda naučnih i stručnih radnika iz oblasti poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede.

Član 85.

Odbor za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu:

- razmatra strategiju razvoja poljoprivrede i seoskih područja;
- prati proizvodnju i promet hrane (biljnog i animalnog porijekla);
- prati promet svih vrsta hemijskih sredstava u proizvodnji hrane;
- razmatra zaštitu biljaka i životinja od bolesti i štetočina;
- prati stanje poljoprivrednog zemljišta, šumskog zemljišta, vode, vodotoka i obale;
- razmatra infrastrukturu seoskog područja;
- prati stanje u oblasti uzgoja divljači i ribe;
- razmatra strategiju razvoja i eksploataciju šuma.

Odbor za boračko-invalidsku zaštitu

Član 86.

Odbor za boračko-invalidsku zaštitu ima predsjednika i osam članova.

Predsjednik i pet članova biraju se iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini, a tri člana iz reda boraca, porodica poginulih boraca, invalida i civilnih žrtava rata.

Član 87.

Odbor za boračko-invalidsku zaštitu u djelokrugu svog rada:

- prati sprovođenje i utvrđivanje politike koja se odnosi na posebnu zaštitu prava ove populacije;
- prati pitanja ostvarivanja posebnih prava boraca, vojnih i civilnih invalida i porodica poginulih i nestalih;
- vodi računa o zaštiti vojnih i civilnih invalida iz Drugog svjetskog rata;
- brine se o standardu, socijalnom statusu, obrazovanju, školovanju i drugim potrebama ove populacije.

Odbor za zdravstvo, rad i socijalnu politiku

Član 88.

Odbor za zdravstvo, rad i socijalnu politiku ima predsjednika i osam članova, od kojih se šest biraju iz reda narodnih poslanika, a tri iz reda stručnjaka u oblasti zdravstva, rada i socijalne politike.

Odbor za zdravstvo, rad i socijalnu politiku u djelokrugu svog rada razmatra pitanja koja se odnose na:

- zdravstveno osiguranje,
- dječiju zaštitu,
- socijalnu politiku,
- zaštitu starih i iznemoglih lica,
- pitanja iz oblasti rada i radnih odnosa,
- zaštitu na radu
- zapošljavanje.

Odbor se bavi praćenjem i utvrđivanjem sprovođenja politike u postupku donošenja zakona, koji se odnose na socijalno osiguranje, zdravstvenu zaštitu i organizaciju zdravstvene službe, socijalnu zaštitu i druge dijelove sistema socijalne sigurnosti.

Odbor za pitanja mladih

Član 89.

Odbor za pitanja mladih ima devet članova, predsjednika i osam članova. Predsjednik i četiri člana biraju se iz reda narodnih poslanika, a četiri člana iz reda predstavnika omladinskih organizacija.

Odbor za pitanja mladih razmatra:

- položaj mladih u društvu,
- zaštitu djece i mladih,
- razvoj sporta i fizičke kulture.

Odbor se bavi praćenjem i sprovođenjem politike u postupku donošenja zakona koji regulišu pitanja položaja mladih.

Odbor za praćenje sprovođenja procesa privatizacije

Član 90.

Odbor za praćenje sprovođenja procesa privatizacije ima predsjednika i osam članova, koji se biraju iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini Republike Srpske.

Član 91.

Odbor za praćenje sprovođenja procesa privatizacije:

- razmatra planove rada i izvještaje o radu organizacija zaduženih za sprovođenje procesa privatizacije, posebno u dijelu koji se odnosi na planove i sprovođenje planova privatizacije državnog kapitala;
- po potrebi podnosi zahtjev nadležnoj organizaciji za podnošenje informacije o pojedinačnim postupcima privatizacije;
- razmatra izvještaje nadležnog organa o izvršenoj reviziji privatizacije državnog kapitala u preduzećima i bankama;
- podnosi izvještaj Narodnoj skupštini po razmatranim izvještajima nadležnih organa i organizacija za sprovođenje privatizacije i revizije privatizacije državnog kapitala u preduzećima i bankama;
- razmatra i druga pitanja iz nadležnosti Narodne skupštine, kada to zatraži Narodna skupština.

Odbor za trgovinu i turizam

Član 92.

Odbor za trgovinu i turizam ima predsjednika i osam članova. Predsjednik i pet članova Odbora biraju se iz reda narodnih poslanika u Narodnoj skupštini Republike Srpske, a tri člana iz reda stručnjaka u oblasti trgovine i turizma.

Član 93.

Odbor za trgovinu i turizam razmatra pitanja iz nadležnosti Narodne skupštine koja se odnose na:

- društvenu kontrolu cijena, tržišta, promet proizvoda i usluga, rentu i robne rezerve;
- izgradnju investicionih objekata u oblasti trgovine i turizma;
- kontrolu mjera, zaštitu pronalazaka, tehnička unapređenja, žigove, znakove i porijeklo proizvoda, standarde, tehničke normative i norme kvaliteta proizvoda;
- poreze, takse i druge dažbine u oblasti trgovine i turizma;
- republički budžet i završni račun budžeta;
- turizam i ugostiteljstvo;
- turističku informativno-propagandnu djelatnost;
- druga pitanja iz oblasti trgovine i turizma kada to zatraži Narodna skupština.

Anketni odbor

Član 94.

Anketni odbor obrazuje se iz reda narodnih poslanika kao povremeno tijelo za izvršavanje posebnih zadataka određenih odlukom o njegovom osnivanju.

Član 95.

Narodna skupština može obrazovati anketne odbore radi sagledavanja stanja u određenoj oblasti ili utvrđivanja činjenica o određenim pojavama ili pojedinim događajima, posebno u vršenju kontrole nad radom pojedinih republičkih organa ili organizacija, ili nosilaca javnih funkcija.

Odlukom o obrazovanju anketnog odbora utvrđuje se sastav i zadatak odbora.

Anketni odbor ne može vršiti istražne ili druge sudske radnje.

Anketni odbor ima pravo da traži od državnih organa i odgovarajućih organizacija isprave, podatke i obavještenja, kao i da uzima potrebne izjave od pojedinaca.

Poslije obavljanja zadataka, Anketni odbor podnosi Narodnoj skupštini izvještaj sa prijedlogom mjera.

Odbor prestaje sa radom kada Narodna skupština na sjednici odluči o njegovom izvještaju.

4. Klubovi poslanika

Član 96.

Klub poslanika predstavlja predsjednik kluba poslanika ili njegov zamjenik.

Ako klub poslanika predstavlja zamjenik predsjednika, odnosno ovlašćeni predstavnik, on preuzima ovlašćenje predsjednika kluba.

U toku zasjedanja Narodne skupštine klub poslanika može ovlastiti jednog svog člana da predstavlja klub po određenoj tački dnevnog reda, o čemu predsjednik kluba obavještava predsjednika Narodne skupštine, najkasnije do otvaranja rasprave po toj tački dnevnog reda.

Član 97.

Predsjednik kluba poslanika, u pisanom obliku, obavještava predsjednika Narodne skupštine o promjeni sastava kluba.

Prilikom pristupanja novih članova klubu poslanika, predsjednik kluba dostavlja predsjedniku Narodne skupštine njihove potpisane izjave o pristupanju.

Član 98.

Stručne i administrativno-tehničke poslove za potrebe kluba poslanika obavlja Služba Narodne skupštine.

Generalni sekretar Narodne skupštine obezbijediće klubovima poslanika, prema mogućnostima, prostorne i druge tehničke uslove za rad.

Član 99.

Poredak klubova poslanika određuje se u skladu sa njihovom brojnošću.

Sastav komisija i drugih radnih tijela Narodne skupštine kao i imenovanje predsjednika ovih tijela u proporciji je sa snagom kluba poslanika, odnosno poslaničke grupe.

5. Ostvarivanje prava i dužnosti narodnih poslanika

Član 100.

Narodni poslanik počinje da ostvaruje prava i dužnosti utvrđene Ustavom Republike, zakonom i Poslovnikom Narodne skupštine, verifikacijom dana izbora.

Narodni poslanik je dužan da prisustvuje sjednicama Narodne skupštine i radnog tijela čiji je član i da učestvuje u njihovom radu i odlučivanju.

Narodni poslanik može da učestvuje i u radu radnih tijela Narodne skupštine u kojima nije član, bez prava odlučivanja.

Član 101.

Poslaničku grupu predstavlja određeni narodni poslanik.

Poslanička grupa učestvuje u radu Narodne skupštine, u skladu sa ovim poslovnikom.

Član 102.

Svaki narodni poslanik u Narodnoj skupštini se ponaša u skladu sa svojim ubjeđenjem i svojom savješću kada je u pitanju njegov govor i djelovanje i njegovo učešće u glasanju i izborima u Narodnoj skupštini.

Narodna skupština donosi Kodeks o etičkom ponašanju narodnih poslanika, kojim se utvrđuju pravila o ponašanju narodnih poslanika u obavljanju poslaničkih dužnosti.

Član 103.

Narodni poslanik koji je spriječen da prisustvuje sjednici Narodne skupštine, odnosno sjednici radnog tijela Narodne skupštine, ili iz određenog razloga treba da u toku rada napusti sjednicu, dužan je da o tome blagovremeno obavijesti predsjednika Narodne skupštine, odnosno predsjednika odgovarajućeg radnog tijela.

Član 104.

Narodni poslanik ima pravo i dužnost da, u okviru nadležnosti Narodne skupštine, pokreće inicijativu, daje prijedloge i postavlja poslanička pitanja.

Član 105.

Narodni poslanik ima pravo da bude obaviješten o pitanjima čije mu je poznavanje potrebno radi obavljanja funkcije narodnog poslanika.

Radi potpunijeg obavještenja, narodnim poslanicima se redovno dostavljaju službene publikacije Narodne skupštine i drugi informativni materijali o pitanjima koja su na dnevnom redu Narodne skupštine.

Član 106.

Na traženje poslanika Služba Narodne skupštine, u okviru svog djelokruga i objektivnih mogućnosti, pruža stručnu pomoć i obavještenja.

Član 107.

Narodni poslanik je dužan čuvati državnu tajnu i podatke povjerljive prirode, za vrijeme trajanja i po prestanku mandata, i za to je odgovoran u skladu sa zakonom.

Član 108.

Narodnim poslanicima se izdaje poslanička legitimacija.

Poslanička legitimacija sadrži: ime i prezime narodnog poslanika, imunitetska prava poslanika i druga prava koja poslanik može da ostvaruje na osnovu legitimacije.

Sadržaj, oblik i način vođenja evidencije poslaničkih legitimacija uređuje se odlukom koju donosi predsjednišvo Narodne skupštine.

Generalni sekretar Narodne skupštine stara se o izdavanju i evidenciji izdatih poslaničkih legitimacija.

Član 109.

Narodni poslanici Narodne skupštine se biraju na period utvrđen Izbornim zakonom.

Narodni poslanici mogu podnijeti ostavku na poslaničku dužnost u pismenoj formi, koju predaju predsjedniku Narodne skupštine.

Predsjednik Narodne skupštine ostavku dostavlja svim narodnim poslanicima.

Narodna skupština na prvoj sjednici utvrđuje, da je danom održavanja te sjednice narodnom poslaniku prestao mandat.

Član 110.

Narodni poslanik od dana verifikacije izbora u Narodnoj skupštini, odnosno od stupanja na poslaničku dužnost do dana prestanka mandata ima pravo na novčana primanja i druga prava, u skladu sa propisima.

Narodni poslanik za vrijeme poslaničkog mandata ima pravo da zasnuje radni odnos u Narodnoj skupštini.

Odluku o zasnivanju radnog odnosa narodnih poslanika u Narodnoj skupštini donosi Administrativna komisija.

Član 111.

Službeni jezici u Narodnoj skupštini su: jezik srpskog naroda, jezik bošnjačkog naroda i jezik hrvatskog naroda.

Službena pisma su ćirilica i latinica.

Poslanički imunitet

Član 112.

Narodni poslanici uživaju imunitet od dana verifikacije izbora do dana prestanka poslaničkog mandata, u skladu sa zakonom.

Poslanici u Narodnoj skupštini neće biti krivično ili građanski odgovorni za izraženo mišljenje ili davanje glasa ili za bilo koji postupak izvršen u okrviru njihovih dužnosti u Narodnoj skupštini Republike Srpske.

Član 113.

Narodni poslanici se mogu pozvati na imunitet u bilo koje vrijeme za postupke izvršene u okviru svojih dužnosti u Narodnoj skupštini, ali se on ne može smatrati opštom preprekom za krivično gonjenje ili pokretanje parničnog postupka.

Postupci izvršeni u okviru dužnosti poslanika podrazumijevaju postupke koji proističu iz dužnosti koju poslanik obavlja u Narodnoj skupštini.

Član 114.

Ukoliko, u toku krivičnog ili parničnog postupka, poslanik izjavi da je postupak koji je osnov za pokretanje krivičnog ili parničnog postupka izvršen u okviru njegovih dužnosti koje obavlja u Narodnoj skupštini, to pitanje će se raspraviti i rješavati odlukom nadležnog suda.

IV - SJEDNICA NARODNE SKUPŠTINE

1. Priprema i sazivanje sjednice

Član 115.

Sjednicu Narodne skupštine saziva predsjednik Narodne skupštine po sopstvenoj inicijativi.

Predsjednik Narodne skupštine je dužan sazvati sjednicu na zahtjev 1/3 narodnih poslanika, predsjednika Republike i Vlade.

Predlagač koji je zahtijevao sazivanje sjednice dostavlja materijal o pitanju zbog kojeg traži sazivanje sjednice Narodne skupštine.

Član 116.

Prijedlog dnevnog reda sjednice Narodne skupštine priprema predsjednik Narodne skupštine, po pravilu uz prethodno usaglašavanje na Kolegijumu Narodne skupštine.

U prijedlog dnevnog reda sjednice Narodne skupštine mogu se uvrstiti samo oni prijedlozi akata koji su pripremljeni u skladu sa Ustavom, zakonom i ovim poslovnikom.

Član 117.

Poziv za sjednicu Narodne skupštine sadrži naročito: datum održavanja, mjesto, početak rada sjednice i prijedlog dnevnog reda.

Predsjednik Narodne skupštine poziv za sjednicu Narodne skupštine upućuje narodnim poslanicima najmanje 10 dana prije održavanja sjednice.

Izuzetno, predsjednik Narodne skupštine može sazvati sjednicu Narodne skupštine u roku kraćem od 10 dana, a dnevni red za ovu sjednicu može predložiti i na samoj sjednici, s tim da na početku sjednice obrazloži takav postupak.

Prilikom utvrđivanja dana održavanja sjednice Narodne skupštine vodiće se računa da zasjedanje Narodne skupštine ne pada u dane državnih praznika, vikende i druge dane nepogodne za održavanje sjednice Narodne skupštine.

Član 118.

O održavanju sjednice Narodne skupštine predsjednik Narodne skupštine obavještava predsjednika Republike i Vladu, kao i predstavnike organa i organizacija čiji se materijali razmatraju na sjednici.

Predsjednik Narodne skupštine može odlučiti da se pozivi i materijali sa predloženim dnevnim redom sjednice Narodne skupštine dostave i drugim institucijama i predstavnicima javnog i političkog života.

Član 119.

Predstavnici nevladinih organizacija, fondacija, sindikata i drugih udruženja građana, registrovanih u skladu sa zakonom, mogu prisustvovati sjednicama Narodne skupštine na osnovu akreditacije, koju dodjeljuje Kolegijum.

Akreditacija se dodjeljuje na godinu dana, nakon objavljenog javnog poziva, u pravilu na kraju kalendarske godine, i na transparentan način sprovedenog procesa odobravanja, ocijenjuju veličinu i važnost zainteresovanih subjekata, kao i prostorne i vremenske kapacitete Narodne skupštine.

Predsjednik Narodne skupštine može izuzetno pozvati i predstavnike drugih udruženja i grupa građana, uz saglasnost Kolegijuma, ako se na sjednici razmatraju pitanja direktno vezana za navedene kategorije.

Prisustvo sjednicama lica iz stava 1. i 3. ne znači i pravo obraćanja na sjednici Narodne skupštine.

Akreditacija se može oduzeti ako pomenuti predstavnici ne poštuju Poslovnik Narodne skupštine, Pravilnik o unutrašnjem radu i druga akta kojima se reguliše ponašanje u prostorijima Narodne skupštine.

Predsjednik Narodne skupštine, odnosno potpredsjednik kad predsjedava sjednicom, može udaljiti predstavnika iz stava 1. i 3. ovog člana ako ne poštuje Poslovnik Narodne skupštine, Pravilnik o unutrašnjem radu i druga akta kojima se reguliše ponašanje u prostorijima Narodne skupštine.

Član 120.

Sjednice Narodne skupštine održavaju se u vremenu od 10,00 do 21,00 čas, sa prekidom u periodu od 15,00 do 17,00 časova. Narodna skupština, izuzetno za pojedine dane, može drugačije da odluči. Ta odluka donosi se, po pravilu, na početku radnog dana.

Predsjednik Narodne skupštine može da odloži čas, odnosno dan početka sjednice Narodne skupštine ukoliko je na prijedloge akata iz predloženog dnevnog reda sjednice podnijet veći broj amandmana koje Vlada i nadležna radna tijela Narodne skupštine ne mogu da razmotre prije određenog početka sjednice, o čemu blagovremeno obavještava narodne poslanike.

U slučaju iz prethodnog stava ne pomjera se rok za podnošenje amandmana utvrđen ovim poslovnikom. Početak i prekid, odnosno završetak zasjedanja Narodne skupštine simblično se označava upotrebom „skupštinskog čekića“.

2. Otvaranje sjednice i učešće na sjednici

Član 121.

Predsjednik Narodne skupštine otvara sjednicu Narodne skupštine i utvrđuje da li postoji kvorum za rad Narodne skupštine.

Kvorum za rad Narodne skupštine postoji ako je na sjednici Narodne skupštine prisutno više od polovine ukupnog broja narodnih poslanika.

Kvorum se utvrđuje primjenom elektronskog sistema za glasanje, na taj način što je svaki poslanik dužan da se identifikuje, pri ulasku na određeno mjesto u sali, ubacivanjem identifikacione kartice u poslaničku jedinicu.

Ako narodni poslanik izrazi sumnju u postojanje kvoruma utvrđenog primjenom elektronskog sistema za glasanje, predsjednik Narodne skupštine stavlja na uvid računarski izvod prisutnih narodnih poslanika.

Narodni poslanik koji je izrazio sumnju u postojanje kvoruma može da zatraži da se kvorum utvrdi prozivanjem poslanika, o čemu Narodna skupština odlučuje bez pretresa.

Član 122.

Na početku rada Narodne skupštine, svakog dana kada Narodna skupština zasjeda, predsjednik Narodne skupštine obavještava Narodnu skupštinu o narodnim poslanicima koji su spriječeni da prisustvuju sjednici Narodne skupštine, kao i o tome ko je pozvan na sjednicu.

Istovremeno, predsjednik Narodne skupštine daje potrebna objašnjenja u vezi sa radom na sjednici i drugim pitanjima.

3. Tok sjednice

Član 123.

Prije utvrđivanja dnevnog reda usvaja se zapisnik sa prethodne sjednice Narodne skupštine.

Izuzetno, ukoliko je zapisnik prethodne sjednice uručen narodnim poslanicima neposredno prije početka sjednice, usvajanje zapisnika će se obaviti na kraju sjednice, odnosno poslije posljednje tačke dnevnog reda.

Narodni poslanik može staviti primjedbe na zapisnik sa prethodne sjednice i tražiti da se u njemu izvrše odgovarajuće izmjene ili dopune.

O osnovanosti primjedaba na zapisnik odlučuje se na sjednici Narodne skupštine, bez njihovog razmatranja.

Predsjednik Narodne skupštine utvrđuje da je usvojen zapisnik na koji nisu stavljene primjedbe, odnosno zapisnik u kome su, prema usvojenim primjedbama, unesene odgovarajuće izmjene i dopune.

Član 124.

Narodni poslanik, član Vlade i drugi učesnici učestvuju u radu sjednice sa mjesta koje mu pripada uz korišćenje raspoloživih tehničkih mogućnosti.

Mjesto narodnog poslanika, kluba poslanika, poslaničke grupe, Vlade i drugog učesnika na sjednici određuje Kolegijum Narodne skupštine.

Član 125.

U skupštinskoj sali postoji izdvojena govornica.

Ovu govornicu koriste: predsjednik Republike, potpredsjednici Republike, predsjednik i potpredsjednici Narodne skupštine, predsjedavajući Vijeća naroda, predsjednik Vlade, ministar finansija u Vladi Republike Srpske, kada obrazlaže budžet Republike Srpske i gosti, kad se obraćaju Narodnoj skupštini.

Član 126.

Predsjednik Narodne skupštine odrediće pauzu, ako to zahtijevaju okolnosti u radu sjednice i na zahtjev poslaničkih klubova.

U slučaju prekida sjednice, predsjednik Narodne skupštine određuje vrijeme održavanja nastavka sjednice Narodne skupštine.

A. Dnevni red

Član 127.

Ako niko od narodnih poslanika ili drugih ovlašćenih predlagača zakona ne podnese u pismenom obliku prigovor na predloženi dnevni red najkasnije 24 časa prije zakazane sjednice Narodne skupštine, predloženi dnevni red, koji je prethodno razmotren na Kolegijumu Narodne skupštine, smatra se usaglašenim.

Član 128.

Narodni poslanici, odbori i druga radna tijela Narodne skupštine i Vlada mogu predlagati izmjene i dopune predloženog dnevnog reda.

Prijedlozi se dostavljaju predsjedniku Narodne skupštine u pisanoj formi, najkasnije 24 časa prije početka sjednice.

Predmeti za koje nadležni odbor predlaže skidanje sa dnevnog reda i uvrštavanje u dnevni red sljedeće sjednice skidaju se sa dnevnog reda, bez rasprave i glasanja. Skidanje nije moguće za predmete koji su već jednom skinuti s dnevnog reda.

Pojedine tačke dnevnog reda se raspravljaju po određenom redoslijedu. U vrijeme zasjedanja Narodna skupština može najviše dva puta promijeniti redoslijed rasprave, po pojedinim tačkama dnevnog reda, ako se tome ne protivi najmanje 1/3 narodnih poslanika.

Pri utvrđivanju dnevnog reda Narodna skupština odlučuje sljedećim redom o prijedlozima:

- za hitni postupak;
- da se pojedine tačke povuku iz prijedloga;
- da se dnevni red proširi;
- za spajanje rasprave;
- za promjenu redoslijeda pojedinih tačaka.

Član 129.

O predloženim izmjenama i dopunama dnevnog reda obavlja se pretres, u kome mogu učestvovati:

- predlagač promjene dnevnog reda, odnosno ovlašćeni predstavnik grupe predlagača;
- predlagač akta na koji se promjena odnosi, odnosno ovlašćeni predstavnik grupe predlagača akata, ako se zahtijeva da se prijedlog akta povuče iz dnevnog reda.

Učešće u pretresu može trajati najduže pet minuta.

Učesnici u pretresu iz stava 1. mogu najviše dva puta uzimati učešće u pretresu o dopuni dnevnog reda ili povlačenju pojedinih tačaka iz prijedloga dnevnog reda po pojedinačnom prijedlogu.

Član 130.

Narodna skupština odlučuje o svakom prijedlogu za izmjenu i dopunu predloženog dnevnog reda.

Nove tačke koje su uvrštene u dnevni red na osnovu prijedloga za dopunu dnevnog reda, prijedloga za spajanje rasprave ili prijedloga za hitan postupak, uvrstiće se u dnevni red po redoslijedu predlaganja, osim ako je predlagač predložio drugi redoslijed razmatranja, o čemu se Narodna skupština izjašnjava bez pretresa.

O dnevnom redu u cjelini Narodna skupština odlučuje bez pretresa.

Član 131.

Poslije usvajanja dnevnog reda prelazi se na razmatranje pojedinih pitanja prema utvrđenom redoslijedu.

Narodna skupština može, u toku sjednice, bez pretresa, izvršiti izmjene u redoslijedu tačaka dnevnog reda, uz saglasnost predlagača odgovarajućih akata.

B. Razmatranje

Član 132.

Na sjednici se razmatra svako pitanje koje je na dnevnom redu prije nego što se o njemu odlučuje, osim ako je ovim poslovnikom određeno drugačije ili se na samoj sjednici zaključi da se o nekom pitanju odlučuje bez razmatranja.

Predsjednik ili ovlašćeni predstavnik kluba može najaviti odsustvo svih članova poslaničkog kluba u toku rasprave o pojedinim tačkama dnevnog reda, ali u tom slučaju je dužan navesti razloge za takvo odsustvo.

Član 133.

Po otvaranju pretresa svake tačke dnevnog reda sjednice Narodne skupštine pravo da dobiju riječ imaju po sljedećem redoslijedu:

- predlagač akta, odnosno ovlašćeni predstavnik grupe predlagača akta;
- izvjestioci nadležnih odbora;
- narodni poslanici koji su na sjednicama odbora izdvojili mišljenje;
- predsjednici klubova ili ovlašćeni predstavnici klubova, odnosno predstavnici poslaničkih grupa; - predstavnik Vlade, ako Vlada nije predlagač akta;
- narodni poslanici po redoslijedu prijavljivanja.

Član 134.

Vrijeme izlaganja narodnog poslanika iznosi najviše deset minuta.

Narodni poslanik samo jednom može učestvovati u izlaganju po svakoj tački dnevnog reda.

Predsjednik kluba ili umjesto njega ovlašćeni predstavnik kluba, može dva puta učestvovati u izlaganju po jednoj tački dnevnog reda.

Predlagač, odnosno ovlašćeni predstavnik predlagača akta ima pravo da u prvom obraćanju i u završnoj riječi govori dva puta duže od vremena određenog za izlaganje narodnih poslanika. U toku pretresa prijedloga predlagač ima pravo da još jednom dobije riječ radi davanja obrazloženja, u trajanju određenom za izlaganje narodnih poslanika.

Završna riječ daje se nakon završene poslaničke rasprave.

Izvjestioci nadležnih odbora imaju pravo da u prvom obraćanju govore dva puta duže od vremena određenog za izlaganje narodnih poslanika. Izvjestioci nadležnih odbora mogu govoriti i preko reda, ako to zahtijeva potreba pretresa, o čemu odlučuje predsjednik Narodne skupštine, s tim što ne mogu govoriti duže od vremena predviđenog za izlaganje narodnih poslanika.

Predsjedniku Vlade predsjednik Narodne skupštine daje riječ kada je zatraži i na njega se ne odnosi ograničenje u pogledu vremena izlaganja.

Izlaganje Predsjednika Republike u Narodnoj skupštini je bez ograničenja, a izlaganje svih ostalih gostiju ne može biti pojedinačno duže od vremena za izlaganje narodnog poslanika, osim ako za to ne dobiju saglasnost predsjednika Narodne skupštine.

Član 135.

Predlagač, odnosno ovlašćeni predstavnik predlagača akta na početku svog izlaganja može zatražiti da mu Narodna skupština odobri duže vremena za izlaganje, s tim što mora navesti koliko vremensko produženje traži i obrazložiti zašto to čini.

O ovom prijedlogu Narodna skupština odlučuje bez pretresa.

Član 136.

Predsjednik Narodne skupštine, kada predsjedava sjednicom Narodne skupštine, ako želi da učestvuje u pretresu, prepušta predsjedavanje jednom od potpredsjednika Narodne skupštine.

Član 137.

Predsjednik Narodne skupštine prekida rad Narodne skupštine kada utvrdi nedostatak kvoruma na sjednici Narodne skupštine, dok se kvorum ne obezbijedi.

Predsjednik Narodne skupštine može odrediti pauzu u radu sjednice Narodne skupštine, da bi se izvršile potrebne konsultacije ili pribavilo mišljenje.

Predsjednik Narodne skupštine prekida rad Narodne skupštine i u drugim slučajevima, ako to Narodna skupština zaključi.

Predsjednik Narodne skupštine obavijestiće narodne poslanike o nastavku sjednice.

Član 138.

Kada se obavi razmatranje svih tačaka dnevnog reda i odlučivanje po njima, predsjednik Narodne skupštine zaključuje sjednicu Narodne skupštine.

Član 139.

Narodnom poslaniku koji želi da govori o povredi ovog poslovnika, predsjednik Narodne skupštine daje riječ odmah po završenom izlaganju prethodnog govornika.

Narodni poslanik je dužan da navede koja je odredba Poslovnika po njegovom mišljenju povrijeđena, da je citira i obrazloži u čemu se sastoji povreda, s tim što može govoriti najduže tri minute.

Predsjednik Narodne skupštine je dužan da nakon toga da objašnjenje.

Ako i poslije objašnjenja predsjednika Narodne skupštine poslanik ostaje pri tome da je Poslovnik povrijeđen, predsjednik Narodne skupštine poziva Narodnu skupštinu da, bez pretresa, odluči o tom pitanju.

Član 140.

Ukoliko se narodni poslanik u svom izlaganju na sjednici Narodne skupštine izrazi o drugom narodnom poslaniku ili članu Vlade, navodeći njegovo ime, prezime ili funkciju, odnosno pogrešno protumači njegovo izlaganje, narodni poslanik ili član Vlade na koga se izlaganje odnosi ima pravo na repliku.

Ukoliko se izrazi odnose na poslanički klub, odnosno parlamentarnu stranku, pravo na repliku ima predsjednik kluba, odnosno predstavnik parlamentarne stranke.

Narodnom poslaniku koji se prijavi za repliku, predsjednik Narodne skupštine odmah daje riječ, a replika ne može da traje duže od tri minuta.

Replika na repliku je dozvoljena dva puta.

Nije dozvoljena replika nakon završne riječi. Izuzetno, predsjednik Narodne skupštine može dozvoliti repliku nakon završne riječi predstavniku kluba poslanika, odnosno poslaničke grupe, ako je u završnoj riječi izneseno uvredljivo izlaganje poslaničkom klubu, odnosno poslaničkoj grupi, koje može trajati tri minute.

Član 141.

Narodni poslanik ili član Vlade ima pravo da u vremenu trajanja od tri minuta ispravi izneseni podatak od strane drugog poslanika ili člana Vlade, ukoliko je po njemu netačan navod.

Ispravka se može vršiti samo jednom.

Član 142.

Narodni poslanici dužni su da poštuju dostojanstvo Narodne skupštine.

Narodni poslanici dužni su da se jedni drugim obraćaju sa uvažavanjem.

Nije dozvoljeno korišćenje uvredljivih izraza, kao ni iznošenje činjenica i ocjena koje se odnose na privatni život drugih lica.

Za vrijeme govora narodnog poslanika ili drugih učesnika u pretresu nije dozvoljeno dobacivanje, ometanje govornika na drugi način, niti bilo kakvo drugo ponašanje koje ugrožava slobodu govora.

Član 143.

Na sjednici Narodne skupštine niko ne može govoriti prije nego što zatraži i dobije riječ od predsjednika.

Član 144.

Narodni poslanik ili drugi učesnik u razmatranju određenih pitanja može govoriti samo o pitanjima koja su na dnevnom redu. Ako se govornik udalji od dnevnog reda, predsjednik će ga upozoriti na dnevni red.

Ukoliko se govornik i poslije upozorenja ne drži dnevnog reda, predsjednik može da mu oduzme riječ.

Niko ne može prekidati govornika niti ga opominjati, osim predsjednika Narodne skupštine, u slučajevima predviđenim Poslovnikom.

Član 145.

Razmatranje pojedinih pitanja je jedinstveno, ako ovim poslovnikom nije drugačije određeno.

Ako se razmatra promjena Ustava, prvo se razmatraju opšta pitanja, a zatim pojedinosti.

Kada se prilikom razmatranja pitanja od opšteg političkog značaja predlaže donošenje deklaracije, rezolucije ili preporuke, kao i kada se razmatra prijedlog Poslovnika Narodne skupštine ili drugog opšteg akta iz djelokruga Narodne skupštine, na sjednici se može odlučiti da se takva pitanja razmatraju odvojeno u načelu i pojedinostima.

U toku opšteg razmatranja prijedloga raspravlja se o prijedlogu u načelu i mogu se iznositi mišljenja, tražiti objašnjenja i pokrenuti pitanja u rješenjima datim u prijedlogu.

U toku razmatranja o pojedinostima Narodna skupština može odlučiti da se raspravlja o dijelovima, glavama, odnosno odjeljcima ili o pojedinim članovima. U toku razmatranja o pojedinostima raspravlja se i o amandmanima.

Kada utvrdi da više nema prijavljenih za učešće u raspravi, predsjednik Narodne skupštine zaključuje pretres.

V. Odlučivanje

1. Opšte odredbe

Član 146.

Narodna skupština odlučuje glasanjem narodnih poslanika u skladu sa Ustavom, zakonom i ovim poslovnikom.

Član 147.

Narodni poslanici glasaju „za“ prijedlog, „protiv“ prijedloga, ili se uzdržavaju od glasanja.

Odluka se smatra donesenom ako je za nju glasalo više od polovine ukupnog broja narodnih poslanika.

2. Javno glasanje

Član 148.

Narodna skupština odlučuje javnim glasanjem: upotrebom elektronskog sistema za glasanje, dizanjem ruke ili prozivkom.

Član 149.

Javno glasanje upotrebom elektronskog sistema za glasanje vrši se na način određen ovim poslovnikom.

Dizanjem ruku glasa se na način određen ovim poslovnikom, i to samo ako sistem za elektronsko glasanje nije u funkciji, ako se sjednica održava u prostoriji u kojoj nema takvog sistema ili ako Narodna skupština prethodno o tome odluči.

Na zahtjev narodnog poslanika, Narodna skupština može, bez pretresa, odlučiti da se glasa prozivkom, na način određen ovim poslovnikom.

Član 150.

Glasanje upotrebom elektronskog sistema vrši se pritiskanjem određenih tastera, uz prethodno ubacivanje identifikacione kartice, koju ima svaki narodni poslanik, u uređaj ispred sjedišta (poslanička jedinica).

Vrijeme glasanja upotrebom elektronskog sistema iznosi 30 sekundi.

Po isteku ovog vremena, predsjednik Narodne skupštine zaključuje glasanje i saopštava rezultat glasanja.

Rezultati svakog glasanja prikazuju se na monitorima u sali Narodne skupštine.

Računarski izvod svakog glasanja dostavlja se klubovima poslanika, odnosno poslaničkim grupama, na njihov zahtjev, kao i službi Narodne skupštine, radi stavljanja na uvid predstavnicima sredstava javnog informisanja.

Član 151.

Narodni poslanici dužni su da koriste isključivo svoje identifikacione kartice, kao i da se identifikuju pri ulasku u salu ubacivanjem kartice u poslaničku jedinicu, odnosno da se odjave prilikom napuštanja sale.

Za narodnog poslanika koji koristi identifikacionu karticu drugog narodnog poslanika, odnosno na drugi način zloupotrebljava elektronski sistem za glasanje predsjednik Narodne skupštine izriče mjeru udaljenja sa sjednice, a glasanje u kojem je zloupotreba izvršena biće poništeno i odmah će se pristupiti identifikaciji i ponovnom glasanju.

Član 152.

Narodni poslanici, pri izlasku iz sale Narodne skupštine, dužni su da identifikacione kartice izvade iz poslaničke jedinice.

Član 153.

Narodni poslanik dužan je da nestanak svoje identifikacione kartice odmah prijavi generalnom sekretaru Narodne skupštine.

Narodnom poslaniku koji izgubi identifikacionu karticu u toku trajanja sjednice Narodne skupštine, Služba Narodne skupštine izdaće privremenu karticu, o čemu će obavijestiti Narodnu skupštinu.

Član 154.

Ako se glasa dizanjem ruke, narodni poslanici prvo se izjašnjavaju: ko je - za prijedlog, zatim, ko je - protiv prijedloga i na kraju, ko se - uzdržava od glasanja.

Klub poslanika, odnosno poslaninička grupa može odrediti jednog svog člana za kontrolu prebrojavanja glasova.

Nakon obavljenog glasanja, predsjednik Narodne skupštine zaključuje glasanje i saopštava rezultat glasanja.

Odluka se smatra donijetom ako je za nju glasalo više od polovine ukupnog broja narodnih poslanika, odnosno Ustavom predviđena većina.

Član 155.

Ako Narodna skupština odluči da se glasa prozivkom, generalni sekretar Narodne skupštine proziva narodne poslanike po azbučnom redu prezimena, a svaki prozvani narodni poslanik ustaje i izgovara riječ: „za“, „protiv“, ili: „uzdržan“.

Generalni sekretar Narodne skupštine zapisuje izjavu narodnog poslanika ili njegovu odsutnost, uz njegovo ime i prezime na spisku.

Ako Narodna skupština odluči da se glasa prozivkom u postupku izbora u kome je predloženo dva ili više kandidata, narodni poslanici koji pristupaju glasanju izgovaraju puno ime i prezime kandidata za kojeg glasaju.

3. Tajno glasanje

Član 156.

Narodna skupština odlučuje tajnim glasanjem kada je to predviđeno zakonom, ovim poslovnikom ili posebnom odlukom Narodne skupštine.

Tajno se glasa upotrebom elektronskog sistema za glasanje ili glasačkim listićima, o čemu odluku donosi Narodna skupština.

Ako se tajno glasa glasačkim listićima, štampaju se 83 glasačka listića.

Glasački listići su iste veličine, oblika i boje, a ovjereni su pečatom Narodne skupštine.

Za svako ponovljeno glasanje, glasački listići štampaju se u drugoj boji.

Član 157.

Za štampanje i pečaćenje glasačkih listića obrazuje se posebna komisija, koju čini po jedan predstavnik svakog poslaničkog kluba, a dok se ne obrazuju poslanički klubovi, komisiju čini po jedan, najmlađi narodni poslanik sa četiri izborne liste koje su dobile najveći broj poslaničkih mjesta. Predsjednik komisije je najstariji narodni poslanik iz reda članova komisije.

Komisija sastavlja zapisnik koji potpisuju svi članovi komisije.

Rad komisije završava se predajom glasačkih listića i potpisanog zapisnika rukovodiocu glasanja.

Glasački listić sadrži prijedlog o kome se odlučuje i opredjeljenje: „za“ i „protiv“. Na dnu glasačkog listića, riječ: „za“ je na lijevoj, a riječ: „protiv“ na desnoj strani. Narodni poslanik glasa tako što zaokružuje riječ: „za“ ili riječ: „protiv“.

Član 158.

Prilikom izbora i imenovanja na glasačkim listićima kandidati se navode redoslijedom utvrđenim na listi kandidata. Ispred imena svakog kandidata stavlja se redni broj.

Glasanje se vrši zaokruživanjem rednog broja ispred imena kandidata za koga narodni poslanik glasa.

Glasati se može za najviše onoliko kandidata koliko se bira, i to između kandidata čija su imena navedena na glasačkom listiću.

Član 159.

Tajnim glasanjem rukovodi predsjednik Narodne skupštine, kome u radu pomažu potpredsjednici Narodne skupštine i generalni sekretar Narodne skupštine.

Član 160.

Narodnom poslaniku uručuje se glasački listić tako što prilazi stolu predsjednika, pošto je prethodno prozvan. Predsjednik Narodne skupštine uručuje narodnom poslaniku glasački listić, a generalni sekretar Narodne skupštine označava kod imena i prezimena narodnog poslanika u spisku da mu je glasački listić uručen. Predsjednik Narodne skupštine, prije početka glasanja, određuje vrijeme trajanja glasanja.

Kada narodni poslanik popuni glasački listić, prilazi mjestu gdje se nalazi glasačka kutija i ubacuje u nju glasački listić, a generalni sekretar Narodne skupštine kod imena i prezimena poslanika u spisku označava da je narodni poslanik glasao.

Glasačka kutija mora biti prazna i od providnog materijala.

Po isteku vremena glasanja, predsjednik Narodne skupštine zaključuje glasanje.

Član 161.

Pošto je glasanje završeno, komisija za glasanje utvrđuje rezultat glasanja u istoj prostoriji u kojoj je glasanje i obavljeno.

Prije otvaranja glasačke kutije prebrojaće se neuručeni glasački listići i staviti u poseban koverat, koji će biti zapečaćen.

Član 162.

Utvrđivanje rezultata glasanja obuhvata podatke o broju:

- uručenih glasačkih listića;
- upotrijebljenih glasačkih listića;
- neupotrijebljenih glasačkih listića;
- nevažećih glasačkih listića;
- važećih glasačkih listića;
- glasova: „za“ i glasova: „protiv“, odnosno, ako se prilikom izbora ili imenovanja glasa o više kandidata za istu funkciju, glasova koje su dobili pojedini kandidati.

Utvrđivanje rezultata glasanja obuhvata i konstataciju da je prijedlog izglasan, ili da nije izglasan propisanom većinom, odnosno kada se o izboru i imenovanju glasa o dva ili više kandidata za istu funkciju, koji kandidat je izabran, odnosno imenovan.

Član 163.

Nevažećim glasačkim listićem smatra se nepopunjeni glasački listić i glasački listić iz koga se ne može sa sigurnošću utvrditi za koji je prijedlog narodni poslanik glasao.

Prilikom glasanja o izboru i imenovanju, nevažećim glasačkim listićem smatra se glasački listić na kome je zaokružen veći broj kandidata od broja koji se bira, odnosno imenuje.

Član 164.

O utvrđivanju rezultata glasanja sastavlja se zapisnik, koji potpisuju svi članovi komisije za glasanje.

Predsjednik Narodne skupštine objavljuje rezultat glasanja na sjednici Narodne skupštine.

G. Održavanje reda na sjednici

Član 165.

O redu na sjednici Narodne skupštine stara se predsjednik Narodne skupštine.

Zbog povrede reda na sjednici, predsjednik Narodne skupštine može da izrekne sljedeće mjere: opomenu, oduzimanje riječi i udaljenje u situaciji određenoj ovim poslovnikom.

Narodna skupština, na prijedlog predsjednika Narodne skupštine, bez pretresa može da izrekne mjeru udaljenja sa sjednice.

Član 166.

Opomena se izriče narodnom poslaniku:

- koji je prišao svečanoj govornici bez dozvole predsjednika Narodne skupštine;
- koji govori prije nego što je zatražio i dobio riječ;
- koji, i pored upozorenja predsjednika Narodne skupštine, govori o pitanju koje nije na dnevnom redu;
- ako prekine govornika u izlaganju ili dobacuje, odnosno ometa govornika ili na drugi način ugrožava slobodu govora;
- ako iznosi činjenice i ocjene koje se odnose na privatni život drugih lica;
- ako upotrebljava psovke i uvredljive izraze;
- ako drugim postupcima narušava red na sjednici ili postupa protivno odredbama ovog poslovnika.

Član 167.

Mjera oduzimanja riječi izriče se narodnom poslaniku kome su prethodno izrečene dvije mjere opomene, a koji i poslije toga čini povredu Poslovnika iz člana 166. ovog poslovnika.

Narodni poslanik kome je izrečena mjera oduzimanja riječi dužan je da se, bez odlaganja, pridržava izrečene mjere. U suprotnom, predsjednik Narodne skupštine isključuje ozvučenje, a po potrebi određuje pauzu.

Mjera oduzimanja riječi ne odnosi se na pravo narodnog poslanika na repliku u daljem toku sjednice.

Protiv oduzimanja riječi poslanik može prigovoriti. O prigovoru odlučuje Narodna skupština bez rasprave.

Član 168.

Mjera udaljenja sa sjednice izriče se narodnom poslaniku koji i poslije izrečene mjere oduzimanja riječi ometa ili sprečava rad na sjednici, ne poštuje odluku predsjednika Narodne skupštine o izricanju mjere oduzimanja riječi ili nastavlja da čini druge prekršaje u smislu člana 166. ovog poslovnika, kao i u drugim slučajevima određenim ovim poslovnikom.

Mjera udaljenja sa sjednice može se izreći narodnom poslaniku i bez prethodno izrečenih mjera u slučaju fizičkog napada, odnosno drugog sličnog postupka kojim se ugrožava fizički ili moralni integritet učesnika sjednice u zgradi Narodne skupštine.

Narodni poslanik kome je izrečena mjera udaljenja sa sjednice dužan je da se odmah udalji iz sale u kojoj se sjednica održava.

Narodni poslanik kome je izrečena mjera udaljenja sa sjednice ili sa dijela sjednice, može u roku od tri dana uložiti prigovor Narodnoj skupštini, koja odlučuje o prigovoru na prvoj sljedećoj sjednici, bez rasprave i obrazloženja glasanja.

Predsjedavajući odlučuje da se sa sjednice odstrane gosti koji remete red sjednice.

Ukoliko narodni poslanik odbije da se udalji sa sjednice Narodne skupštine, predsjednik Narodne skupštine će naložiti službi ovlašćenoj za održavanje reda u zgradi Narodne skupštine da tog narodnog poslanika udalji sa sjednice i odrediti pauzu do izvršenja mjere udaljenja.

Narodni poslanik kome je izrečena mjera udaljenja sa sjednice smatra se neopravdano odsutnim.

Član 169.

Poslanik koji ne pristupi glasanju, a nalazi se u sali Narodne skupštine Republike Srpske, gubi pravo na dnevnicu za taj dan zasjedanja Narodne skupštine Republike Srpske.

Član 170.

Ako predsjednik Narodne skupštine redovnim mjerama ne može da održi red na sjednici, odrediće pauzu u trajanju potrebnom da se uspostavi red.

Član 171.

Mjere koje je izrekao predsjednik Narodne skupštine primjenjuju se dok traje pretres po tački dnevnog reda, izuzev iz člana 151. a mjera koju izrekne Narodna skupština primjenjuje se za sjednicu na kojoj je izrečena.

Član 172.

Odredbe ovog poslovnika o redu na sjednici Narodne skupštine primjenjuju se i na sve druge učesnike na sjednici, a shodno se primjenjuju i na sjednicama odbora i drugih radnih tijela.

V - POSEBNA SJEDNICA NARODNE SKUPŠTINE

Član 173.

Posebnu sjednicu mogu tražiti 1/3 narodnih poslanika, predsjednik Republike Srpske i Vlada Republike Srpske.

Posebna sjednica može se zakazati i na zahtjev člana Predsjedništva Bosne i Hercegovine iz Republike Srpske, ukoliko smatra da je odluka Predsjedništva Bosne i Hercegovine destruktivna po vitalni interes Republike Srpske.

Posebnu sjednicu može izuzetno sazvati i predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske u roku ne dužem od sedam dana, ukoliko za to postoje naročito opravdani razlozi, koje je na početku sjednice predsjednik dužan obrazložiti.

Predsjednik Narodne skupštine, u roku od sedam dana od dana podnošenja zahtjeva, dostavlja zahtjev za posebnu sjednicu poslanicima i Vladi i zakazuje sjednicu Kolegijuma Narodne skupštine, koji određuje vrijeme održavanja posebne sjednice.

Član 174.

Na posebnoj sjednici Narodne skupštine radi se po unaprijed utvrđenom dnevnom redu, koji je dostavio podnosilac zahtjeva za održavanje posebne sjednice.

Predlagač koji je zahtijevao zakazivanje posebne sjednice dostavlja materijal o pitanju po kojem traži sazivanje posebne sjednice Narodne skupštine.

Član 175.

Redoslijed razmatranja tačaka dnevnog reda ne može se mijenjati bez saglasnosti predstavnika predlagača na čiji je zahtjev posebna sjednica zakazana.

Član 176.

Na posebnoj sjednici ne mogu se postavljati poslanička pitanja.

Član 177.

Na sva ostala pitanja na posebnoj sjednici primjenjuju se odredbe koje važe za redovno zasjedanje.

D. Zapisnik i bilješke

Član 178.

O radu sjednice Narodne skupštine vodi se zapisnik.

Zapisnik sadrži osnovne podatke o radu na sjednici i datim prijedlozima i zaključcima usvojenim na sjednici.

U zapisnik se unose i rezultati glasanja o pojedinim pitanjima.

Narodni poslanik koji je na sjednici izdvojio mišljenje može tražiti da se bitni dijelovi njegove izjave unesu u zapisnik.

O izradi zapisnika stara se generalni sekretar Narodne skupštine.

Zapisnik se upućuje narodnim poslanicima sa pozivom za narednu sjednicu.

Zapisnik na koji nisu stavljene primjedbe, odnosno u koji su, prema prihvaćenim primjedbama, unesene izmjene, usvaja se bez rasprave.

Usvojeni zapisnik potpisuju predsjednik i generalni sekretar Narodne skupštine.

Za istinitost zapisnika odgovoran je generalni sekretar Narodne skupštine.

Član 179.

O radu sjednice Narodne skupštine izrađuju se stenogrami.

Sjednice Narodne skupštine se tonski i video snimaju.

Član 180.

Narodni poslanici i drugi učesnici u radu Narodne skupštine mogu, na lični zahtjev, izvršiti uvid u stenogram, dio koji sadrži njihovo izlaganje, i tražiti da se u stenogramu izvrše izmjene redakcijske prirode u roku od sedam dana od izvršenog uvida u stenogram. Ovim izmjenama ne može se mijenjati smisao i suština izlaganja.

Ako generalni sekretar Narodne skupštine ospori da izmjene koje se traže nisu redakcijske prirode, o spornom pitanju odlučuje Narodna skupština, bez razmatranja.

Stenogrami se prilažu uz usvojeni zapisnik.

Član 181.

Uređivanje, izdavanje i čuvanje stenograma, odnosno tonskih i video snimaka sa sjednice Narodne skupštine reguliše se posebnim propisima.

VI - PROGRAM RADA

Član 182.

Narodna skupština donosi Program rada za kalendarsku godinu.

Izuzetno, Narodna skupština može donijeti Program rada i za duži i kraći vremenski period.

Programom rada utvrđuju se poslovi i zadaci Narodne skupštine i njihov osnovni sadržaj, nosioci poslova i zadataka i rokovi razmatranja pojedinih pitanja.

VII - AKTI SKUPŠTINE I POSTUPAK ZA DONOŠENjE

1. Akti Narodne skupštine

Član 183.

Narodna skupština, pored Ustava, donosi zakone, prostorni plan, budžet, završni račun budžeta, deklaracije, rezolucije, preporuke, odluke i zaključke i daje autentično tumačenje akata koje donosi.

Član 184.

Deklaracijom se izražava stav Narodne skupštine o opštem pitanju politike u vezi sa pravima i dužnostima Republike.

Član 185.

Rezolucijom se ukazuje na stanje i probleme u određenoj oblasti društvenog života, utvrđuje politika koju treba sprovoditi u toj oblasti i daje smjernice za sprovođenje te politike, odnosno predviđaju mjere za njeno sprovođenje.

Član 186.

Preporukom se izražava mišljenje Narodne skupštine o pitanjima od značaja za rad državnih organa i organizacija i predlažu mjere koje ti organi, organizacije i zajednice treba da preduzmu radi rješavanja pitanja na koje se ukazuje u skladu sa njihovim pravima i dužnostima.

Član 187.

Odluka se donosi kao akt izvršavanja prava i dužnosti Narodne skupštine, kao izvršni propis, ili kao akt regulisanja unutrašnje organizacije i odnosa u Narodnoj skupštini.

Odlukom se odlučuje o izboru, imenovanju i razrješenju, o potvrdi ili o davanju saglasnosti na akte organizacija i zajednica, kao i o drugim poslovima iz nadležnosti Narodne skupštine utvrđenim Ustavom i ovim poslovnikom.

Odluka kao izvršni propis je akt koji se donosi radi izvršavanja zakona.

Odluke mogu da donose i skupštinske komisije i odbori za pitanja za koja su ovlašćene zakonom ili ovim poslovnikom.

Odlukom kao aktom uređivanja unutrašnje organizacije i odnosa odlučuje se o obrazovanju radnih tijela i o drugim odnosima u Narodnoj skupštini, ako to nije uređeno Poslovnikom.

Član 188.

Zaključkom se utvrđuje politika izvršavanja zakona, drugih propisa i opštih akata koje donosi Narodna skupština, daju smjernice za sprovođenje te politike i utvrđuju obaveze Vlade, ministarstva i posebnih organizacija u sprovođenju te politike, pripremanju zakona i drugih akata.

Zaključci se dostavljaju organima i organizacijama na koje se odnose. Narodna skupština može odlučiti da se zaključci kojima se utvrđuju stavovi i gledišta o značajnim pitanjima objave i u „Službenom glasniku Republike Srpske“.

Narodna skupština može donositi zaključke i o svome radu i o radu svojih tijela, koje je obrazovala i radu Službe Narodne skupštine.

Radna tijela Narodne skupštine mogu donositi zaključke samo o svom radu.

Član 189.

Tekst zakona, drugog propisa i akta koji donosi Narodna skupština potpisuje predsjednik Narodne skupštine.

Na originalni tekst zakona stavlja se pečat Republike, a na originalni tekst drugih propisa i akata stavlja se pečat Narodne skupštine.

Pod originalom zakona, odnosno drugog propisa i opšteg akta Narodne skupštine podrazumijeva se tekst tog akta usvojen na sjednici Narodne skupštine, ili usaglašen na Zajedničkoj komisiji Narodne skupštine i Vijeća naroda, u skladu sa Ustavom Republike Srpske.

O stavljanju pečata na originale zakona, drugih propisa i opštih akata i njihovom čuvanju i evidentiranju stara se generalni sekretar Narodne skupštine.

Član 190.

Zakoni, drugi propisi i opšti akti Narodne skupštine, kao i autentična tumačenja objavljuju se u „Službenom glasniku Republike Srpske“, u skladu sa zakonom.

O objavljivanju zakona, drugih propisa i opštih akata Narodne skupštine i autentičnih tumačenja stara se generalni sekretar Narodne skupštine.

Generalni sekretar Narodne skupštine, na osnovu originalnog teksta zakona, drugog propisa i opšteg akta Narodne skupštine ili autentičnog tumačenja daje ispravke eventualnih grešaka u objavljivanju teksta.

2. Donošenje zakona

Član 191.

Pravo predlaganja zakona, drugih propisa i opštih akata imaju narodni poslanici, predsjednik Republike, Vlada i najmanje tri hiljade birača.

Član 192.

Inicijativu za donošenje zakona ili drugih akata iz nadležnosti Narodne skupštine mogu dati skupštine opština, preduzeća, druge organizacije, političke organizacije, udruženja i građani.

Inicijativa za donošenje zakona podnosi se predsjedniku Narodne skupštine, koji je dostavlja nadležnom radnom tijelu, Zakonodavnom odboru i Vladi, radi davanja mišljenja.

Poslije pribavljenih mišljenja Vlade i nadležnog radnog tijela, Zakonodavni odbor odlučuje o inicijativi. Ako Zakonodavni odbor smatra da je inicijativa osnovana, predložiće Narodnoj skupštini da se donese odluka o načinu na koji će se izraditi i podnijeti nacrt, odnosno prijedlog zakona.

O stavovima povodom inicijative obavještava se podnosilac inicijative.

Član 193.

Predlagač zakona može uputiti obrazložen prijedlog da se izvrši prethodno razmatranje.

Ako Kolegijum Narodne skupštine odluči da se izvrši prethodno razmatranje, predsjednik Narodne skupštine upućuje prijedlog iz stava 1. ovog člana nadležnom radnom tijelu Narodne skupštine u kome će se to raspraviti.

U prethodnoj raspravi učestvuju predlagač, Vlada ako nije predlagač, zainteresovane asocijacije, naučne i stručne insititucije, organi i organizacije.

Na zahtjev radnog tijela u prethodnoj raspravi svoje mišljenje daje Zakonodavni odbor.

Po prethodno izvršenoj raspravi radno tijelo daje mišljenje, koje zatim šalje predlagaču.

Predlagač zakona u obrazloženju nacrta zakona obrazlaže mišljenje radnog tijela o prethodno izvršenoj raspravi.

a) Pokretanje postupka za donošenje zakona

Član 194.

Postupak za donošenje zakona pokreće se podnošenjem nacrta zakona.

Nacrt zakona sadrži, pored teksta zakona, ustavni osnov za donošenje zakona, razloge zbog kojih se donosi zakon i posljedice koje će proizaći za materijalni i drugi položaj građana, preduzeća i drugih organizacija i ocjenu potrebnih sredstava iz budžeta za sprovođenje zakona.

Pojedina zakonska rješenja mogu se dati u alternativama sa obrazloženjem svake od predloženih alternativa.

Uz nacrt zakona daje se obrazloženje osnovnih rješenja sadržanih u nacrtu zakona.

Ukoliko se nacrtom daju izmjene ili dopune zakona, u prilogu nacrta predlagač obavezno dostavlja i prepis članova zakona koji se mijenjaju ili dopunjavaju.

Član 195.

Nacrt zakona podnosi se predsjedniku Narodne skupštine.

Nacrt zakona predsjednik Narodne skupštine dostavlja poslanicima i nadležnim radnim tijelima Skupštine.

Nacrt zakona čiji predlagač nije Vlada predsjednik Narodne skupštine će dostaviti Vladi da ona o njemu da mišljenje.

Član 196.

Predsjednik Narodne skupštine, po pravilu, upućuje nacrt zakona poslanicima, najkasnije 10 dana prije sjednice na kojoj će se nacrt razmatrati.

b) Razmatranje nacrta zakona u radnim tijelima

Član 197.

Prije razmatranja nacrta zakona na sjednici Narodne skupštine, nacrt zakona razmatraju Zakonodavni odbor i radno tijelo u čijem je djelokrugu pitanje koje se zakonom uređuje (u daljem tekstu: nadležno radno tijelo).

U radu radnih tijela Narodne skupštine, prilikom razmatranja nacrta i prijedloga zakona, mogu učestvovati pozvani predstavnici udruženja i asocijacija zainteresovanih za donošenje zakona koji razmatra radno tijelo, a koji je u direktnoj vezi sa interesima udruženja ili asocijacija.

Član 198.

Nacrt zakona mogu razmatrati i druga radna tijela, ako su u njemu obuhvaćena pojedina pitanja koja su u djelokrugu tih radnih tijela (u daljem tekstu: zainteresovano radno tijelo).

Zainteresovano radno tijelo razmatra nacrt zakona prije nego što ga razmatraju nadležna radna tijela i Zakonodavni odbor.

Kada razmotri nacrt zakona, zainteresovano radno tijelo podnosi izvještaj nadležnom radnom tijelu i Zakonodavnom odboru.

Član 199.

Nacrt zakona u radnim tijelima razmatra se na način i prema postupku predviđenom za razmatranje nacrta zakona u Narodnoj skupštini.

Član 200.

Nadležno radno tijelo razmatra i mišljenje i prijedloge Vlade, ako ona nije predlagač nacrta i drugih zainteresovanih radnih tijela.

Kada razmotri nacrt zakona, nadležno radno tijelo podnosi Narodnoj skupštini izvještaj sa mišljenjem i stavovima iznijetim u toku razmatranja.

U izvještaju koji podnosi Narodnoj skupštini nadležno radno tijelo daje mišljenje i o stavovima i prijedlozima Vlade i zainteresovanih radnih tijela.

Član 201.

Zakonodavni odbor razmatra nacrt zakona i podnosi Narodnoj skupštini izvještaj sa mišljenjem i prijedlozima.

Ako Zakonodavni odbor usvoji mišljenje da pojedina rješenja nacrta nisu u skladu sa ustavno-pravnim sistemom, o tome će odmah upoznati predlagača.

Ako predlagač zakona ne prihvati upozorenje Zakonodavnog odbora da ne postoji ustavni osnov za donošenje zakona ili da pojedina rješenja u nacrtu zakona nisu u skladu sa Ustavom i pravnim sistemom, predlagač zakona i Zakonodavni odbor, dužni su da, prije sjednice Narodne skupštine, ponovo zajednički razmotre dato upozorenje i o tome podnesu izvještaj Narodnoj skupštini.

Član 202.

Izvještaji radnih tijela dostavljaju se Narodnoj skupštini.

Narodnim poslanicima i predlagačima izvještaji se dostavljaju najkasnije pred početak zasjedanja Narodne skupštine.

v) Razmatranje nacrta zakona na sjednici Narodne skupštine

Član 203.

Podnosilac nacrta zakona, odnosno njegov predstavnik daje na početku i na kraju pretresa na sjednici Narodne skupštine obrazloženje nacrta i na kraju pretresa objašnjenja i izjašnjava se o iznijetim prijedlozima i mišljenjima.

Izvjestilac radnog tijela koje je razmatralo nacrt zakona na sjednici Narodne skupštine iznosi stavove i mišljenja radnog tijela.

Predstavnik Vlade može učestvovati u pretresu nacrta zakona i ako taj prijedlog nije podnijela Vlada.

Član 204.

Nacrt zakona razmatra se u načelu i u pojedinostima.

Razmatranje nacrta zakona u načelu obuhvata raspravu o ustavnom osnovu za donošenje zakona, razlozima zbog kojih se donosi zakon, posljedicama koje će proizaći za materijalni i drugi položaj građana, preduzeća i drugih organizacija i zajednica i ocjeni potrebnih sredstava iz budžeta za sprovođenje zakona. Ako su u načelnom pretresu izražena različita mišljenja, Narodna skupština se izjašnjava o svakom od spornih pitanja.

Nacrt zakona podnosilac može povući sve do završetka razmatranja nacrta u načelu.

Član 205.

Ako u načelnom razmatranju nisu osporeni ustavni osnov i razlozi za donošenje zakona, prelazi se na razmatranje zakona u pojedinostima.

O pojedinostima se raspravlja tako što se razmatra tekst nacrta zakona.

Član 206.

O završenom razmatranju nacrta Narodna skupština zaključkom utvrđuje stavove, prijedloge i mišljenja o nacrtu i upućuje ih podnosiocu nacrta da ih uzme u obzir prilikom izrade prijedloga zakona.

Narodna skupština može odrediti organe i organizacije koje će predlagač konsultovati pri izradi prijedloga zakona.

Član 207.

Ako su primjedbe na tekst nacrta zakona značajne ili su većeg obima, Narodna skupština može odlučiti da se nacrt zakona vrati podnosiocu radi dorade ili izrade novog nacrta.

g) Javna rasprava o nacrtu zakona

Član 208.

Poslije završenog razmatranja nacrta zakona, Narodna skupština može odlučiti da se nacrt stavi na javnu raspravu, ako se zakonom uređuju pitanja koja su od posebnog značaja za građane i ako je neophodno da se konsultuju zainteresovani organi, organizacije, naučne i stručne institucije.

Član 209.

Kada odluči da se nacrt zakona stavi na javnu raspravu, Narodna skupština donosi zaključak kojim određuje način objavljivanja nacrta i rok u kome treba da se sprovede javna rasprava.

Zaključak se objavljuje uz nacrt zakona koji se stavlja na javnu raspravu.

Član 210.

Izvještaj o rezultatima javne rasprave dostavlja se Narodnoj skupštini uz prijedlog zakona.

Izvještaj iz prethodnog stava sadrži mišljenja i prijedloge iznijete u javnoj raspravi.

d) Prijedlog zakona

Član 211.

Prijedlog zakona se podnosi u obliku u kome se donosi zakon i mora biti obrazložen.

Obrazloženje prijedloga zakona obuhvata ustavni osnov za donošenje zakona, pitanja koja se prijedlogom zakona uređuju, objašnjenja osnovnih pravnih instituta, posljedica koje će iz predloženih rješenja proizaći, podatke o finansijskim sredstvima iz budžeta potrebnim za sprovođenje zakona, i o načinu obezbjeđenja tih sredstava, kao i druga značajna pitanja u vezi sa predloženim rješenjima.

Predlagač je dužan da u obrazloženju navede razlike u rješenjima sadržanim u prijedlogu zakona u odnosu na nacrt i razloge zbog kojih su nastale te razlike, prijedloge i mišljenja na nacrt zakona koje predlagač nije usvojio i razloge zbog kojih ih nije usvojio.

Ukoliko se prijedlogom daju izmjene ili dopune zakona, u prilogu prijedloga predlagač obavezno dostavlja i prepis članova koji se mijenjaju, odnosno dopunjavaju.

Član 212.

Prijedlog zakona podnosi se predsjedniku Narodne skupštine.

Prijedlog zakona predsjednik Narodne skupštine upućuje narodnim poslanicima, u pravilu najkasnije 10 dana prije sjednice na kojoj će se prijedlog zakona razmatrati.

đ) Razmatranje prijedloga zakona u radnim tijelima

Član 213.

Odredbe ovog poslovnika koje se odnose na razmatranje nacrta zakona u radnim tijelima primjenjuju se i na razmatranje prijedloga zakona.

e) Razmatranje prijedloga zakona na sjednici Narodne skupštine

Član 214.

Prijedlog zakona razmatra se na sjednici Narodne skupštine u pojedinostima.

U toku razmatranja prijedloga zakona Narodna skupština odlučuje i o podnesenim amandmanima.

Poslije zaključenog razmatranja prijedloga zakona Narodna skupština odlučuje o prijedlogu zakona u cjelini.

Ako Skupština ne usvoji predloženi zakon, donošenje istog zakona ne može se predložiti prije isteka tri mjeseca od dana kada zakon nije usvojen, a prije toga vremena samo ako Narodna skupština na obrazložen prijedlog Vlade odluči da taj rok skrati.

ž) Amandmani

Član 215.

Prijedlog za izmjenu i dopunu prijedloga zakona - amandman se podnosi predsjedniku Narodne skupštine u pisanom obliku sa obrazloženjem, počev od dana dostavljanja prijedloga zakona, a najkasnije 24 časa prije dana određenog za početak sjednice, za koju je predloženo razmatranje tog prijedloga zakona.

Amandman se podnosi u pisanoj formi i mora biti obrazložen.

Amandmane mogu da podnose ovlašćeni predlagači zakona, kao i radna tijela Narodne skupštine.

Izuzetno, amandman može predložiti, i poslije roka navedenog u stavu 1. klub poslanika i poslanik čiji prijedlog podrži najmanje 10 poslanika, sve do zaključivanja razmatranja prijedloga.

Amandmani na budžet, pored pozicije na koju se vrši transfer sredstava, moraju sadržavati i poziciju sa koje se transfer vrši.

Član 216.

Amandman na prijedlog zakona predsjednik Narodne skupštine upućuje poslanicima, predlagaču, Vladi, ako ona nije predlagač zakona, i nadležnim radnim tijelima.

Član 217.

Ako amandman na prijedlog zakona sadrži odredbe kojima se mijenjaju načela na kojima se zasniva zakon ili ako bi prihvatanje amandmana povlačilo bitne izmjene teksta prijedloga zakona, o amandmanu se ne može odlučivati na sjednici prije nego što nadležno radno tijelo i Zakonodavni odbor podnesu Narodnoj skupštini svoje izvještaje o tom amandmanu.

Član 218.

Amandman postaje sastavni dio prijedloga zakona i o njemu Narodna skupština ne glasa odvojeno, ako ga je podnio predlagač zakona, ili se sa podnijetim amandmanom saglasio predlagač.

Član 219.

U toku rasprave o prijedlogu zakona, amandmane u pisanom obliku mogu da podnose predlagač zakona, nadležni odbori, odnosno Vlada, ali samo ako je potreba za amandmanom nastala usljed prethodnog prihvatanja nekog drugog amandmana.

Amandmani iz prethodnih stavova moraju biti obrazloženi.

Član 220.

O amandmanima na prijedlog zakona ima pravo da se izjasni predlagač zakona.

Vlada ima pravo da se izjasni o amandmanu i ako ona nije predlagač zakona.

Član 221.

Da bi se podnijeti amandman, u skladu sa članom 211., na sjednici Narodne skupštine mogao detaljnije razmotriti, Narodna skupština može, na prijedlog predsjednika Narodne skupštine, izvjestioca ili Vlade, prekinuti razmatranje i naknadno nastaviti na istoj sjednici, ili odložiti za jednu od narednih sjednica Narodne skupštine.

Član 222.

Narodna skupština može, na prijedlog Zakonodavnog odbora ili nadležnog radnog tijela odlučiti prije početka sjednice Narodne skupštine da odloži razmatranje prijedloga zakona za narednu sjednicu, ako su na prijedlog zakona podnijeti amandmani koji bitno mijenjaju rješenja data u prijedlogu zakona ili je podnijet veći broj amandmana.

Ako je odlučeno da se razmatranje prijedloga zakona odloži, Narodna skupština može obavezati predlagača zakona da pripremi tekst prijedloga zakona u koji će biti ugrađeni amandmani o kojima se saglasio predlagač.

Član 223.

O svakom amandmanu na prijedlog zakona glasa se posebno.

Narodna skupština odlučuje o amandmanima prema redoslijedu članova prijedloga zakona na koji su podnijeti.

Ako je podnijeto više amandmana na isti član prijedloga zakona, prvo se odlučuje o amandmanu kojim se predlaže brisanje tog člana.

Ako je podnijet amandman na amandman, prvo se glasa o amandmanu koji je podnijet na amandman.

Amandman usvojen na sjednici Narodne skupštine postaje sastavni dio prijedloga zakona.

z) Donošenje zakona po hitnom postupku

Član 224.

Zakon se može, izuzetno, donijeti po hitnom postupku.

Po hitnom postupku može da se donese samo zakon kojim se uređuju pitanja i odnosi nastali usljed okolnosti koje nisu mogle da se predvide, a nedonošenje zakona po hitnom postupku moglo bi da prouzrokuje štetne posljedice po život i zdravlje ljudi, bezbjednost Republike i rad organa i organizacija.

Predlagač zakona je dužan da u pisanom obrazloženju prijedloga zakona navede štetne posljedice koje bi nastale zbog nedonošenja ovog zakona po hitnom postupku.

Član 225.

Prijedlog zakona za čije se donošenje predlaže hitni postupak može se staviti na dnevni red sjednice Narodne skupštine, ako je podnijet najkasnije 24 časa prije određenog početka te sjednice.

Član 226.

Uz obrazložen prijedlog za donošenje zakona po hitnom postupku podnosi se prijedlog zakona.

O prijedlogu za donošenje zakona po hitnom postupku Narodna skupština odlučuje prilikom utvrđivanja dnevnog reda.

Prijedlog zakona odmah se dostavlja poslanicima i Vladi, ako ona nije predlagač.

Ako Narodna skupština prihvati prijedlog da se zakon donese po hitnom postupku, određuje rok u kome će Zakonodavni odbor i nadležno radno tijelo podnijeti izvještaj, kao i rok u kome će Vlada, ako nije predlagač zakona, dati mišljenje o prijedlogu zakona.

Član 227.

Kada Zakonodavni odbor i nadležno radno tijelo razmotre prijedlog zakona čije se donošenje predlaže po hitnom postupku, Narodna skupština može odlučiti da razmatranje prijedloga zakona otpočne odmah, s tim da izvjestioci radnih tijela podnesu izvještaj na sjednici.

Amandmani na prijedlog zakona koji se donose po hitnom postupku mogu se podnijeti do završetka razmatranja.

O amandmanima se po pravilu izjašnjavaju nadležna radna tijela i Vlada.

3. Proglašenje zakona

Član 228.

Predsjednik Narodne skupštine odmah, a najkasnije u roku od pet dana po donošenju, dostavlja zakon Vijeću naroda Republike Srpske, a po dostavljenom obavještenju od Vijeća naroda, dostavlja zakon predsjedniku Republike na proglašenje.

Ako Predsjednik Republike u Ustavom utvrđenom roku zahtijeva da Narodna skupština ponovo glasa o zakonu, predsjednik Narodne skupštine taj zahtjev dostavlja odmah narodnim poslanicima i stavlja taj zakon na dnevni red prve naredne sjednice Narodne skupštine.

Ponovo izglasani zakon predsjednik Narodne skupštine odmah dostavlja Predsjedniku Republike, radi proglašenja.

4. Postupak za donošenje drugih akata

a) Donošenje prostornog plana, budžeta i završnog računa budžeta

Član 229.

Donošenje prostornog plana, budžeta i završnog računa budžeta pokreće se podnošenjem nacrta ovog akta, a budžeta i završnog računa budžeta - podnošenjem nacrta ovih akata.

Rokovi za utvrđivanje nacrta akata iz stava 1. ovog člana uređuju se posebnom odlukom, koju donosi Narodna skupština na prijedlog Vlade.

Član 230.

Nacrt prostornog plana i budžeta, s obrazloženjem i potrebnom dokumentacijom, podnosi se predsjedniku Narodne skupštine.

Nacrt prostornog plana predsjednik Narodne skupštine upućuje na javnu raspravu.

Član 231.

Na donošenje drugih akata shodno se primjenjuju odredbe ovog poslovnika o postupku za donošenje zakona, ako Ustavom, zakonom i ovim poslovnikom nije drugačije određeno.

b) Donošenje ostalih akata

Član 232.

Akti organizacija i zajednica koje Narodna skupština potvrđuje, odnosno na koje daje saglasnost, razmatraju se prema postupku utvrđenom u prethodnom članu.

5. Davanje autentičnog tumačenja

Član 233.

Prijedlog za davanje autentičnog tumačenja zakona mogu da podnesu ovlašćeni predlagači zakona i skupštine jedinice lokalne samouprave.

Prijedlog za davanje autentičnog tumačenja podnosi se predsjedniku Narodne skupštine, koji ga upućuje Zakonodavnom odboru i Vladi, radi davanja mišljenja.

Prijedlog za davanje autentičnog tumačenja zakona sadrži odredbe zakona čije se autentično tumačenje traži i razloge zbog kojih se ono traži.

Član 234.

Ako Zakonodavni odbor ocijeni da je potrebno dati autentično tumačenje, utvrđuje prijedlog autentičnog tumačenja i dostavlja ga predsjedniku Narodne skupštine.

Prijedlog autentičnog tumačenja predsjednik Narodne skupštine dostavlja narodnim poslanicima i Vladi.

Za razmatranje autentičnog tumačenja primjenjuju se odredbe ovog poslovnika koje se odnose na razmatranje prijedloga zakona, s tim što je razmatranje jedinstveno.

Ako Zakonodavni odbor ocijeni da nema potrebe za davanjem autentičnog tumačenja, podnosi Narodnoj skupštini izvještaj.

Autentično tumačenje objavljuje se u „Službenom glasniku Republike Srpske“.

6. Ratifikacija i zaključivanje međunarodnih ugovora i sporazuma

Član 235.

U postupku ratifikacije međunarodnih ugovora i sporazuma, shodno se primjenjuju odredbe ovog poslovnika, koje se odnose na donošenje zakona.

Međunarodni ugovor iz nadležnosti Republike potvrđuje se zakonom.

Prijedlog zakona sadrži i tekst međunarodnog ugovora čije se potvrđivanje predlaže.

Ratifikovane međunarodne ugovore i sporazume potpisuje predsjednik Narodne skupštine.

Član 236.

Kada Narodna skupština učestvuje u zaključivanju međunarodnih ugovora i sporazuma, u postupku zaključivanja primjenjuju se odredbe ovog poslovnika koje se odnose na postupak donošenja zakona.

Član 237.

Ugovor, odnosno sporazum, potpisuje predsjednik Narodne skupštine, ukoliko Narodna skupština ne odredi drugog predstavnika.

Narodna skupština može ovlastiti predsjednika, odnosno svog predstavnika da predloži da se u tekstu prihvaćenog ugovora, odnosno sporazuma, izmijene i dopune pojedine odredbe, odnosno da prihvati prijedloge za izmjene i dopune koje su podnijeli drugi učesnici, ako se radi o izmjenama i dopunama koje bitno ne mijenjaju tekst prihvaćenog ugovora, odnosno sporazuma.

7. Promjene Ustava Republike Srpske

Član 238.

Prijedlog da se pristupi promjeni Ustava predsjednik Narodne skupštine upućuje narodnim poslanicima, Odboru za ustavna pitanja i Vladi, ako nije podnosilac prijedloga.

Član 239.

O prijedlogu da se pristupi promjeni Ustava, na sjednici Narodne skupštine vodi se pretres u načelu i pretres u pojedinostima.

Po završenom pretresu, Narodna skupština odlučuje o prijedlogu većinom glasova narodnih poslanika.

Član 240.

Kada usvoji prijedlog da se pristupi promjeni Ustava, Narodna skupština određuje rok u kome će Odbor za ustavna pitanja izraditi tekst nacrta amandmana na Ustav i dostaviti ga Narodnoj skupštini.

Tekst nacrta amandmana sadrži i obrazloženje.

Član 241.

Tekst nacrta amandmana predsjednik Narodne skupštine dostavlja poslanicima i Vladi, radi davanja mišljenja.

Član 242.

O tekstu nacrta amandmana vodi se jedinstven pretres.

Po završenom pretresu, Narodna skupština utvrđuje nacrt amandmana, većinom glasova od ukupnog broja narodnih poslanika.

Član 243.

Nacrt amandmana stavlja se na javnu raspravu i objavljuje se u sredstvima informisanja.

Narodna skupština utvrđuje trajanje javne rasprave.

Mišljenja, prijedlozi i sugestije iz javne rasprave dostavljaju se Odboru za ustavna pitanja.

Odbor za ustavna pitanja razmotriće sve prispjele prijedloge, mišljenja i sugestije iz javne rasprave i nakon toga utvrditi prijedlog amandmana i dostaviti Narodnoj skupštini.

Uz prijedlog amandmana utvrdiće se, po potrebi, prijedlog ustavnog zakona za sprovođenje amandmana.

Član 244.

Prijedlog amandmana i prijedlog Ustavnog zakona za sprovođenje amandmana predsjednik Narodne skupštine dostavlja narodnim poslanicima i Vladi, radi davanja mišljenja.

Član 245.

O prijedlogu amandmana na sjednici Narodne skupštine vodi se pretres u pojedinostima.

Prijedlog za izmjenu ili dopunu pojedinih rješenja u prijedlogu amandmana mogu podnijeti Ustavom ovlašćeni predlagači.

Odbor za ustavna pitanja razmotriće prije sjednice Narodne skupštine prijedloge i predložiti Narodnoj skupštini njihovo prihvatanje ili odbijanje.

Po završenom pretresu i glasanju o prijedlozima iz st. 2. i 3. ovog člana, Narodna Skupština odlučuje o prijedlogu amandmana u cjelini.

Član 246.

Prijedlog amandmana je usvojen ako za njega glasa najmanje dvije trećine od ukupnog broja narodnih poslanika.

VIII - POSTUPAK IZBORA, IMENOVANjA I RAZRJEŠENjA

1. Opšte odredbe

Član 247.

O izboru i imenovanjima, po pravilu, odlučuje se javnim glasanjem.

Izvor i imenovanje tajnim glasanjem vrši se kada je to predviđeno Ustavom, zakonom i ako Narodna skupština, u skladu sa ovim poslovnikom, odluči.

Odluka se donosi u skladu sa odredbama ovog poslovnika.

2. Izbor predsjednika i članova Vlade

Član 248.

Kandidat za predsjednika Vlade na posebnoj sjednici izlaže svoj program i predlaže sastav Vlade.

Predsjednik i članovi Vlade biraju se javnim glasanjem, ako Ustavom ili zakonom nije drugačije određeno.

Prvo se bira predsjednik Vlade, a nakon toga članovi Vlade, sa liste koju je predsjednik predložio.

O listi za članove Vlade glasa se u cjelini, izjašnjavanjem: „za“ ili: „protiv“ liste.

Član 249.

Ako predsjednik Vlade ne bude izabran, predsjednik Narodne skupštine o tome obavještava Predsjednika Republike, koji treba u roku od 10 dana da predloži novog kandidata za predsjednika.

Član 250.

Ako prijedlog za sastav Vlade ne dobije potrebnu većinu, predsjednik Vlade podnosi novi ili izmijenjeni prijedlog za sastav Vlade u roku od 15 dana.

Ako i u ponovnom glasanju prijedlog za sastav Vlade ne dobije potrebnu većinu, predsjednik Vlade se razrješava dužnosti i ponovo se predlažu kandidati za predsjednika i sastav Vlade.

3. Izbor i imenovanje republičkih funkcionera i nosilaca pravosudnih funkcija

Član 251.

Republički funkcioneri i nosioci pravosudnih funkcija koje bira ili imenuje Narodna skupština, biraju se, odnosno imenuju na prijedlog predlagača određenog Ustavom, zakonom i ovim poslovnikom.

Prijedlog se podnosi u pismenoj formi i mora biti obrazložen.

4. Razrješenje i ostavka republičkih funkcionera

Član 252.

Odredbe ovog poslovnika koje se odnose na postupak izbora, odnosno imenovanja, shodno se primjenjuju i na postupak razrješenja.

Član 253.

Kada ostavku podnese predsjednik Vlade, predsjednik Narodne skupštine je odmah dostavlja Predsjedniku Republike i poslanicima.

Kada ostavku podnese član Vlade, predsjednik Narodne skupštine je odmah dostavlja predsjedniku Vlade i narodnim poslanicima.

Kada ostavku podnese drugi funkcioner, predsjednik Narodne skupštine dostavlja je Komisiji za izbor i imenovanje.

Član 254.

Narodna skupština na prvoj sjednici konstatuje da je Vlada, predsjednik Vlade, član Vlade, odnosno drugi republički funkcioner, podnio ostavku. Vlada, predsjednik Vlade, član Vlade, odnosno drugi republički funkcioner imaju pravo da povuku ostavku sve do konstatovanja ostavke.

IX - SVEČANA ZAKLETVA

Član 255.

Prilikom stupanja na dužnost predsjednik i potpredsjednici Republike, predsjednik i potpredsjednici Narodne skupštine, narodni poslanici, predsjednik i članovi Vlade i predsjednik Ustavnog suda, daju svečanu zakletvu na sjednici Narodne skupštine.

Ostali funkcioneri koje bira ili imenuje Narodna skupština svečanu zakletvu daju pred predsjednikom Narodne skupštine.

Tekst svečane zakletve glasi:

„Zaklinjem se da ću dužnosti savjesno i odgovorno izvršavati, državne tajne čuvati, interese naroda i građana Republike Srpske braniti i zastupati, Ustava i zakona Bosne i Hercegovine i Republike Srpske časno se držati.“.

Funkcioneri iz stava 1. ovog člana mogu, ukoliko žele, položiti zakletvu i religiozno, u odgovarajućem vjerskom objektu.

X - POSTUPAK ZA PRAĆENjE, IZVRŠAVANjE ZAKONA, DRUGIH PROPISA I OPŠTIH AKATA

Član 256.

Radi praćenja izvršavanja zakona, drugih propisa i opštih akata i obaveza organa u vezi sa izvršavanjem tih propisa i akata i ocjene stanja u pojedinim oblastima društvenog života, Narodna skupština razmatra izvještaje, analize i informacije koje podnose Vlada, ministarstva i posebne organizacije, kao i radna tijela Narodne skupštine.

Izvještaje, analize i informacije, koje Vlada, ministarstva i posebne organizacije dostavljaju Narodnoj skupštini na razmatranje, pripremaju se na sažet i jasan način.

Član 257.

Narodna skupština zauzima stavove i donosi zaključke o izvještajima, analizama i informacijama.

Prilikom razmatranja materijala iz stava 1. ovog člana, Narodna skupština može zaključiti raspravu bez zauzimanja stavova.

Član 258.

Ako Vlada obavijesti Narodnu skupštinu da se ne izvršavaju zakoni i drugi propisi ili opšti akti Narodne skupštine, Narodna skupština može da obaveže Vladu ili nadležno radno tijelo Narodne skupštine da predloži izmjene tih propisa, ako je to neophodno radi obezbjeđenja njihovog izvršavanja.

Član 259.

Kada utvrdi da Vlada ili ministarstvo nije donijelo propis ili nije preduzelo drugu radnju za izvršavanje zakona, drugog propisa i opšteg akta iz nadležnosti Narodne skupštine, Narodna skupština može zaključiti:

- da je Vlada ili ministarstvo dužno da u određenom roku donese propis ili preduzme drugu radnju za izvršavanje zakona, drugog propisa ili opšteg akta i
- da preduzme ili da inicijativu da se preduzmu mjere odgovornosti prema funkcioneru koji rukovodi organom koji nije donio propis ili preduzeo drugu radnju za izvršavanje zakona, drugog propisa i opšteg akta, ako su ispunjeni uslovi za njegovu odgovornost.

Član 260.

U pogledu rokova za razmatranje izvještaja, analiza i informacija, shodno se primjenjuju odredbe ovog poslovnika koje se odnose na razmatranje drugih akata, ako Narodna skupština drugačije ne odredi.

XI - POSLANIČKO PITANjE

Vrijeme za postavljanje pitanja Vladi („aktuelni čas“)

Član 261.

Na svakoj redovnoj sjednici Narodne skupštine, u okviru prve tačke dnevnog reda, narodni poslanici postavljaju usmena pitanja Vladi iz njene nadležnosti.

Vrijeme određeno za postavljanje pitanja Vladi naziva se „aktuelni čas“ i traje do 90 minuta.

Za vrijeme „aktuelnog časa“ predsjednik Vlade dužan je obezbijediti prisustvo najmanje polovine članova Vlade na sjednici Narodne skupštine.

Pitanja moraju biti kratka i jasno formulisana i u pravilu takva da se na njih može odgovoriti odmah.

Narodni poslanik ima pravo postaviti najviše jedno pitanje za vrijeme „aktuelnog časa“.

Predsjednik Vlade, odnosno potpredsjednik ili ministar kome je pitanje upućeno dužan je odgovoriti na postavljeno pitanje na istoj sjednici, u protivnom dužan je navesti razloge zbog kojih ne može odgovoriti.

Član 262.

Vrijeme za postavljanje jednog poslaničkog pitanja iznosi najviše jednu minutu.

Član 263.

Odgovor na poslaničko pitanje daje predsjednik Vlade, ministar ili drugi ovlašćeni predstavnik Vlade, u trajanju do dvije minute po jednom pitanju.

Odgovor u ime Vlade daje predsjednik ili član Vlade kojeg on odredi.

Član 264.

Narodni poslanik koji je postavio pitanje izjašnjava se o odgovoru tokom „aktuelnog časa“ i ima pravo da u trajanju od najviše jedne minute komentariše odgovor.

Poslije dobijenog odgovora, narodni poslanik ima pravo da postavi dopunsko pitanje, a može i da predloži da se u vezi sa tim pitanjem otvori rasprava na jednoj od narednih sjednica, odnosno da to pitanje razmotri nadležno radno tijelo i o svom stavu obavijesti Narodnu skupštinu.

Dopunsko pitanje može se postaviti samo jednom, i to u trajanju do jedne minute.

Član 265.

Ako odgovor na poslaničko pitanje sadrži podatke koji predstavljaju državnu, vojnu ili službenu tajnu, ministar i Vlada mogu predložiti da se odgovor sasluša bez prisustva javnosti.

Član 266.

Poslaničko pitanje postavlja se i u pisanoj formi tokom ili na kraju sjednice Narodne skupštine, a može biti postavljeno i između sjednica.

Član 267.

Ako odgovor na poslaničko pitanje nije dat na sjednici na kojoj je postavljeno pitanje, odnosno ako je poslaničko pitanje postavljeno između sjednica, odgovor se daje u pisanoj formi u roku od 15 dana od dana kada je pitanje dostavljeno ministru, odnosno Vladi i dostavlja se svim narodnim poslanicima, ako predsjednik Narodne skupštine ocijeni da je to potrebno.

Izuzetno, ako je u pripremi za odgovor na poslaničko pitanje potrebno utvrditi više činjenica ili sačiniti složeniju analizu, rok za davanje odgovora na poslaničko pitanje može se produžiti, ali ne duže od 30 dana.

Član 268.

Narodni poslanik ima pravo da traži obavještenja od: funkcionera u Narodnoj skupštini, Vrhovnog suda, Republičkog tužioca, Republičkog pravobranioca, Agencije za bankarstvo Republike Srpske, republičkih fondova i republičkih organizacija koje imaju javna ovlašćenja.

Na postupak u vezi sa traženjem obavještenja iz stava 1. ovog člana shodno se primjenjuju odredbe ovog poslovnika koje se odnose na poslaničko pitanje.

Član 269.

Na svakoj trećoj redovnoj sjednici Narodne skupštine, u pravilu, umjesto postavljanja pitanja Vladi tj. „aktuelnog časa“, u okviru prve tačke dnevnog reda postavljaju se „pitanja predsjedniku Vlade“.

„Pitanja predsjedniku Vlade“ traju do 60 minuta i na njih odgovor daje isključivo predsjednik Vlade.

Na ovu tačku dnevnog reda primjenjuju se ostale odredbe iz Poglavlja XI – POSLANIČKO PITANjE.

XII - POSTUPAK U VEZI SA POKRETANjEM POSTUPKA ZA OCJENjIVANjE USTAVNOSTI ZAKONA, DRUGOG PROPISA ILI OPŠTEG AKTA

Član 270.

Prijedlog za pokretanje postupka, odnosno rješenja Ustavnog suda Republike Srpske ili Ustavnog suda Bosne i Hercegovine o pokretanju postupka za ocjenjivanje ustavnosti zakona, drugog propisa ili opšteg akta, koji je Narodnoj skupštini uputio Ustavni sud, predsjednik Narodne skupštine dostavlja Odboru za ustavna pitanja, radi davanja odgovora.

Prijedlog, odnosno rješenje iz stava 1. ovog člana, predsjednik Narodne skupštine dostavlja i Vladi, radi davanja mišljenja.

Član 271.

Ako Odbor za ustavna pitanja, prilikom razmatranja prijedloga, odnosno rješenja o pokretanju postupka za ocjenjivanje ustavnosti, ocijeni da ima osnova za izmjenu ili dopunu zakona, drugog propisa ili opšteg akta, na koji se prijedlog, odnosno rješenje odnosi, ili da je prestala potreba za primjenu akta, predložiće Narodnoj skupštini da pristupi izmjeni ili dopuni toga akta ili donošenju akta o prestanku njegovog važenja.

Član 272.

Ako Narodna skupština ocijeni da je potrebno izmijeniti ili dopuniti zakon, drugi propis ili opšti akt na koji se prijedlog, odnosno rješenje odnosi, odnosno donijeti akt o prestanku njegovog važenja, odrediće organ, odnosno radno tijelo koje će podnijeti prijedlog odgovarajućeg akta, kao i rok u kome će taj prijedlog podnijeti Narodnoj skupštini.

Član 273.

Odgovor Narodne skupštine Ustavnom sudu utvrđuje Odbor za ustavna pitanja.

O stavu Narodne skupštine predsjednik Narodne skupštine obavještava Ustavni sud.

U postupku pred Ustavnim sudom, Narodnu skupštinu predstavlja predsjednik Narodne skupštine ili predstavnik Narodne skupštine koga on ovlasti.

Član 274.

Kada Ustavni sud obavijesti Narodnu skupštinu da je obustavio postupak za ocjenu ustavnosti zakona, drugog propisa ili opšteg akta Narodne skupštine, predsjednik Narodne skupštine obavještava poslanike o rješenju Ustavnog suda.

XIII - OSTVARIVANjE JAVNOSTI RADA NARODNE SKUPŠTINE

Član 275.

Sjednice Narodne skupštine i njenih komisija su javne.

Sjednice Narodne skupštine i njenih komisija mogu biti zatvorene za javnost u slučajevima određenim zakonom, ako to predloži predsjednik Narodne skupštine, Vlada ili najmanje 10 narodnih poslanika.

Prijedlog mora biti obrazložen i o tom prijedlogu glasa se u Narodnoj skupštini, bez pretresa.

Član 276.

Prijedlozi i akti koji se razmatraju na sjednicama Narodne skupštine objavljuju se na Internet stranici Narodne skupštine.

Član 277.

Predstavnici štampe i drugih sredstava javnog informisanja, u skladu sa propisima o unutrašnjem redu u Narodnoj skupštini, imaju slobodan pristup sjednicama Narodne skupštine i njenim komisijama, radi obavještavanja javnosti o njihovom radu.

Član 278.

Građanima se, u skladu sa pravilima o unutrašnjem redu u Narodnoj skupštini i prostornim mogućnostima, osigurava slobodan pristup sjednicama Narodne skupštine i sjednicama radnih tijela Narodne skupštine, s tim da mogu prisustvovati sjednicama u dijelu sale predviđenom za slušaoce.

Član 279.

Službeno saopštenje za štampu i druga sredstva javnog obavještavanja sastavlja odgovarajuća Služba Narodne skupštine, a odobrava predsjednik Narodne skupštine ili predstavnik Narodne skupštine kojga on ovlasti.

Saopštenje za javnost daje se, uglavnom, poslije sjednice koja je bila zatvorena za javnost, kao i u drugim slučajevima kada Narodna skupština ili radno tijelo odluči.

Član 280.

Konferencija za štampu se održava kada to odluči Narodna skupština ili predsjednik Narodne skupštine.

Kada odluči da održi konferenciju za štampu, Narodna skupština određuje predstavnika koji će tu konferenciju održati.

XIV ODNOS SKUPŠTINE I PREDSJEDNIKA REPUBLIKE

Član 281.

Kada predsjednik i potpredsjednici Republike Srpske, u skladu sa Ustavom, polažu zakletvu pred Narodnom skupštinom, zakletva se polaže čitanjem naglas utvrđenog teksta zakletve. Poslije pročitanog teksta, predsjednik Republike Srpske i potpredsjednici Republike Srpske potpisuju tekst zakletve.

Član 282.

Narodna skupština obavještava predsjednika i potpredsjednike Republike Srpske o svojim sjednicama i dostavlja im prijedlog dnevnog reda i materijale koji se dostavljaju i narodnim poslanicima.

Član 283.

Narodna skupština razmatra inicijativu i prijedloge predsjednika Republike i obavještava ga o zauzetim stavovima.

Član 284.

Narodna skupština može da traži od predsjednika Republike da o pitanjima od opšteg političkog značaja zauzme stavove i o njima obavijesti Narodnu skupštinu.

XV ODNOS NARODNE SKUPŠTINE I VIJEĆA NARODA

Član 285.

Narodna skupština Republike Srpske u ostvarivanju prava i dužnosti prema Vijeću naroda Republike Srpske postupa u skladu sa Ustavom, zakonom i odredbama ovog poslovnika.

Član 286.

Zakoni ili drugi propisi ili akti koje izglasa Narodna skupština će se dostaviti i razmatrati od strane Vijeća naroda ako se isti odnose na vitalni interes definisan u Amandmanu LXXVII.

Član 287.

Ukoliko se u Vijeću naroda ne postigne saglasnost o pokrenutom pitanju, u vezi sa vitalnim interesom, Narodna skupština i Vijeće naroda formiraće Zajedničku komisiju.

Zajednička komisija je sastavljena na paritetnom osnovu i odluke donosi konsenzusom.

Zajednička komisija usaglašava tekst zakona.

XVI - ODNOS NARODNE SKUPŠTINE I VLADE

1. Predstavljanje Vlade u Narodnoj skupštini

Član 288.

Vladu u Narodnoj skupštini predstavlja predsjednik Vlade.

Vladu može predstavljati i član Vlade koga odredi Vlada.

Vlada može odrediti svoje stalne predstavnike u pojedinim tijelima Narodne skupštine. Stalni predstavnici mogu se odrediti i za pojedina pitanja.

Član 289.

Kada Vlada podnosi Narodnoj skupštini nacrt zakona, prijedlog zakona, drugog propisa ili opšteg akta, odnosno izvještaja, analizu ili informaciju o sprovođenju i izvršavanju zakona, obavještava Narodnu skupštinu o svom predstavniku.

Predstavnik Vlade prisustvuje sjednicama Narodne skupštine i radnih tijela na kojima se razmatra materijal iz stava 1. ovog člana, učestvuje u njihovom radu i iznosi stavove Vlade.

Član 290.

Radi davanja stručnih i drugih objašnjenja na sjednici radnih tijela Narodne skupštine Vlada mora odrediti svoje povjerenike.

Član 291.

Uz prijedlog zakona, drugog propisa ili opšteg akta ili uz drugi materijal koji podnosi Narodnoj skupštini, Vlada obavještava Narodnu skupštinu o svojim predstavnicima i povjerenicima za sjednicu Narodne skupštine i njenih radnih tijela.

Član 292.

Narodna skupština i njena radna tijela obavještavaju Vladu i nadležna ministarstva o svojim sjednicama i o pitanjima koja se razmatraju na tim sjednicama.

2. Izvještavanje Narodne skupštine o radu Vlade

Član 293.

Vlada podnosi Narodnoj skupštini izvještaj o svom radu, o stanju u određenoj oblasti društvenog života i o izvršavanju pojedinih zakona, drugih propisa i opštih akata Narodne skupštine, kao i o drugim pitanjima iz nadležnosti Narodne skupštine.

Izvještaj iz prethodnog stava Vlada podnosi na svoju inicijativu, kada je to predviđeno zakonom, Programom rada Narodne skupštine ili na zahtjev Narodne skupštine.

Član 294.

Izvještaj Vlade razmatra Narodna skupština.

Poslije zaključenog razmatranja, Narodna supština zauzima stav o radu Vlade i drugim pitanjima koja su bila predmet razmatranja. Narodna skupština svojim zaključkom može utvrditi obavezu u pogledu izvršavanja zakona i drugih akata, kao i da odredi nove zadatke i smjernice za dalji rad Vlade.

3. Kontrola Narodne skupštine nad radom Vlade

Član 295.

Najmanje 15 narodnih poslanika u Narodnoj skupštini mogu podnijeti interpelaciju za razmatranje određenih političkih pitanja u vezi sa radom Vlade.

Član 296.

Interpelacija se podnosi pismeno predsjedniku Narodne skupštine, a pitanja koja treba razmatrati moraju biti jasno formulisana i obrazložena.

Interpelaciju potpisuju svi poslanici koji su je podnijeli.

Predsjednik Narodne skupštine odmah dostavlja interpelaciju predsjedniku Vlade i narodnim poslanicima.

Član 297.

Vlada razmatra interpelaciju i podnosi Narodnoj skupštini pismeni izvještaj sa svojim mišljenjima i stavovima povodom interpelacije.

Vlada je dužna da izvještaj dostavi predsjedniku Narodne skupštine, najkasnije u roku od 30 dana od dana prijema interpelacije.

Izvještaj Vlade povodom interpelacije predsjednik Narodne skupštine upućuje narodnim poslanicima.

Član 298.

Interpelacija se stavlja na dnevni red prve naredne sjednice Narodne skupštine koja se održava poslije dostavljanja izvještaja Vlade narodnim poslanicima.

Ako Vlada ne podnese izvještaj u određenom roku, interpelacija se stavlja na dnevni red prve naredne sjednice Narodne skupštine po isteku tog roka.

Član 299.

Jedan od poslanika koji su podnijeli interpelaciju ima pravo da na sjednici Narodne skupštine obrazloži interpelaciju.

Predsjednik Vlade ima pravo da na sjednici Narodne skupštine obrazloži izvještaj Vlade, a ako izvještaj nije podnijet - podnijeće usmeno odgovor na interpelaciju.

Član 300.

Razmatranje interpelacije može se završiti donošenjem zaključka o pitanjima koja su pokrenuta interpelacijom ili davanjem smjernica Vladi za sprovođenje politike izvršavanja zakona ili drugog akta Narodne skupštine, a može se završiti i bez odlučivanja.

Po završenom razmatranju interpelacije može se postaviti i pitanje povjerenja Vladi, u skladu sa ovim poslovnikom.

Član 301.

Poslanici koji su podnijeli interpelaciju mogu je povući prije završetka njenog razmatranja, odnosno prije odlučivanja o interpelaciji.

Član 302.

Ako u toku pretresa interpelacije u Narodnoj skupštini od interpelacije odustanu pojedini poslanici, pa se broj narodnih poslanika koji su podnijeli interpelaciju smanji ispod deset, smatraće se da je interpelacija povučena.

Član 303.

U ostvarivanju kontrole Narodne skupštine nad radom Vlade Narodna skupština može pokrenuti raspravu o pitanjima koja se odnose na rad Vlade.

Rasprava se može pokrenuti povodom razmatranja nacrta zakona, prijedloga zakona, drugog propisa ili opšteg akta ili izvještaja, analize, informacije o sprovođenju i izvršavanju zakona, izvještaja o radu Vlade i podnijete interpelacije.

Član 304.

Razmatranje pitanja koja se odnose na rad Vlade može se završiti:

- donošenjem zaključka kojim se usmjerava rad Vlade ili joj se daju smjernice u vezi sa izvršavanjem zakona, drugih propisa i opštih akata Narodne skupštine;
- donošenjem zaključaka kojim se utvrđuju obaveze Vlade za preduzimanje određenih mjera, za podnošenje izvještaja ili prijedloga akata, ili za dostavljanje informacije i drugih materijala;
- zauzimanjem stavova o radu Vlade i njene odgovornosti.

Član 305.

Povodom razmatranja pitanja koja se odnose na ostvarivanje kontrole nad radom Vlade, kao i povodom drugih pitanja u vezi sa radom Vlade, Narodna skupština može postaviti pitanje povjerenja Vladi.

Pokrenuto pitanje povjerenja mora biti obrazloženo.

Prijedlog za glasanje o povjerenju Vladi predsjednik Narodne skupštine odmah dostavlja predsjedniku Vlade.

Član 306.

Sjednica Narodne skupštine na kojoj se raspravlja o povjerenju Vladi ne može se održati u roku kraćem od 10 dana od dana kada su sa ovim prijedlogom upoznati Vlada i narodni poslanici.

Narodna skupština može da odluči da se rasprava u vezi sa postavljenim pitanjem povjerenja Vladi održi na posebnoj sjednici.

Na početku sjednice predstavnik predlagača ima pravo da obrazloži postavljeno pitanje povjerenja Vladi, a predsjednik Vlade ima pravo na odgovor.

Član 307.

Vlada može postaviti pitanje svog povjerenja ako smatra da nije u stanju da obezbjeđuje sprovođenje utvrđene politike i izvršenje akata Narodne skupštine, čije se donošenje predlaže ili sprovođenje stavova ili predloženih mjera, ili da ne može preuzeti odgovornost za obavljanje svoje funkcije, ako se ne donese akt čije donošenje predlaže.

Pitanje povjerenja u ime Vlade postavlja predsjednik Vlade. O povjerenju Vladi Narodna skupština se izjašnjava javnim glasanjem, ako drugačije ne odluči.

Član 308.

Ako Narodna skupština izglasa nepovjerenje Vladi, donosi odluku o razrješenju Vlade i o tome obavještava predsjednika Republike.

XVII - ODNOS NARODNE SKUPŠTINE SA USTAVNIM SUDOM REPUBLIKE SRPSKE

Član 309.

Obavještenja Ustavnog suda Republike Srpske upućena Narodnoj skupštini o stanju i problemima ostvarivanja ustavnosti i zakonitosti, njegovo mišljenje i prijedloge za donošenje i izmjenu zakona i preduzimanje drugih mjera radi obezbjeđivanja ustavnosti i zakonitosti i zaštite prava i sloboda građana i organizacija i zajednica razmatra Narodna skupština.

Obavještenja Ustavnog suda Republike Srpske o stanju i problemima ostvarivanja ustavnosti i zakonitosti, prije razmatranja u Narodnoj skupštini, razmatraju Odbor za ustavna pitanja, Zakonodavni odbor i nadležno radno tijelo.

Obavještenja, mišljenja i prijedlozi Ustavnog suda dostavljaju se Vladi, radi davanja mišljenja.

Član 310.

Na sjednicu Narodne skupštine na kojoj se razmatraju obavještenja, mišljenja i prijedlozi Ustavnog suda poziva se predsjednik Ustavnog suda, koji može da učestvuje u radu sjednice.

O zauzetim stavovima Narodne skupštine predsjednik Narodne skupštine obavještava Ustavni sud.

XVIII - ODNOS NARODNE SKUPŠTINE SA VRHOVNIM SUDOM REPUBLIKE SRPSKE I REPUBLIČKIM TUŽILAŠTVOM

Član 311.

Vrhovni sud Republike Srpske i Republičko tužilaštvo, po vlastitoj inicijativi ili na zahtjev Narodne skupštine, podnose Narodnoj skupštini izvještaje o primjeni zakona i o pojavama i problemima koji su značajni za ostvarivanje njihove funkcije i predlažu preduzimanje odgovarajućih mjera.

Izvještaji Vrhovnog suda i Republičkog tužilaštva dostavljaju se predsjedniku Narodne skupštine, koji ih upućuju nadležnom radnom tijelu i poslanicima.

Predsjednik Vrhovnog suda i republički tužilac mogu da učestvuju u radu Narodne skupštine kada se razmatraju njihovi izvještaji.

XIX - ORGANIZACIJA I RAD NARODNE SKUPŠTINE ZA VRIJEME RATNOG STANjA I NEPOSREDNE RATNE OPASNOSTI

Član 312.

Za vrijeme ratnog stanja ili neposredne ratne opasnosti primjenjuje se ovaj poslovnik, ako odredbama ovog poglavlja, posebnom odlukom Narodne skupštine ili zaključkom nije drugačije određeno.

Član 313.

Za vrijeme ratnog stanja ili neposredne ratne opasnosti poslanici u Narodnoj skupštini koji su pozvani na vojnu dužnost ili su iz drugih razloga promijenili svoje prebivalište ili adresu dužni su da najkraćim i najbržim putem obavijeste Narodnu skupštinu o svakoj promjeni prebivališta i adrese.

Član 314.

Za vrijeme ratnog stanja ili neposredne ratne opasnosti prijedlozi zakona, drugih propisa i opštih akata mogu se iznijeti na razmatranje i odlučivanje, bez prethodnog razmatranja u nadležnim radnim tijelima, i sjednice Narodne skupštine sazvati u rokovima kraćim od rokova predviđenih ovim poslovnikom.

Materijali za sjednce mogu se poslanicima uručiti neposredno uoči sjednice ili na samoj sjednici, ako nije bilo mogućnosti da se dostave ranije ili iz drugih opravdanih razloga.

Član 315.

Predsjednik Narodne skupštine za vrijeme ratnog stanja ili neposredne ratne opasnosti:

- razmatra neposredne zadatke koje u vezi sa ratnim stanjem, odnosno neposrednom ratnom opasnošću treba preduzeti u vezi sa radom Narodne skupštine;
- predlaže, utvrđuje i preduzima odgovarajuće mjere i određuje vrijeme i mjesto sjednice Narodne skupštine;
- razmatra i zauzima stavove o načinu pozivanja narodnih poslanika na sjednice Narodne skupštine i odlučuje o načinu dostavljanja materijala narodnim poslanicima za te sjednice, i ako to zahtijevaju posebni uslovi ratnog stanja, odnosno neposredne ratne opasnosti, odrediće da se poslanici pozivaju na sjednicu javnim pozivom (preko radio-televizije ili štampe, preko državnih organa, organizacija i zajednica ili na drugi potreban način).

Član 316.

Predsjednik Narodne skupštine, polazeći od ocjene političke i bezbjednosne situacije, ocjenjuje da li je potrebno i moguće sazivati sjednicu Narodne skupštine.

Ako ocijeni da se Narodna skupština ne može sastati, predsjednik Narodne skupštine obavijestiće o tome Predsjednika Republike, kako bi on mogao donijeti posebne propise i preduzeti odgovarajuće mjere, u skladu sa ustavnim ovlašćenjima.

Član 317.

Akte koje Predsjednik Republike donese u periodu kada Narodna skupština ne može da se sastane, Narodna skupština potvrđuje na prvoj sjednici nakon njihovog donošenja.

XX - SLUŽBA NARODNE SKUPŠTINE

Član 318.

Stručne i druge poslove za potrebe Narodne skupštine, njenih radnih tijela, poslanika i njihovih klubova radi Služba Narodne skupštine.

Član 319.

U Službi i radnim tijelima Skupštine mogu se angažovati lica sa završenim visokim obrazovanjem, u cilju sticanja radnog iskustva volontiranjem, odnosno studenti u cilju sticanja znanja i iskustva stažiranjem.

Član 320.

U vezi sa prethodnim članom, Služba Narodne skupštine:

- učestvuje u pripremi sastanaka predsjednika i potpredsjednika Narodne skupštine i predsjednika radnih tijela i klubova poslanika koji se organizuju u Narodnoj skupštini i stara se o realizaciji zaključaka sa tih sastanaka;
- obavlja stručne i druge poslove za potrebe predsjednika, potpredsjednika, generalnog sekretara Narodne skupštine i klubova poslanika;
- obavlja poslove u vezi sa usmjeravanjem materijala koje predsjednik upućuje radnim tijelima Narodne skupštine, predsjedniku Republike, Vladi i drugim državnim organima;
- radi određene poslove u vezi sa ostvarivanjem saradnje Narodne skupštine sa: Parlamentarnom skupštinom Bosne i Hercegovine, Parlamentom Federacije Bosne i Hercegovine, Narodnom skupštinom Republike Srbije i Skupštinom Republike Crne Gore.
- prima i izrađuje analitičko-informativne i druge materijale, kada je to predviđeno programom rada Narodne skupštine i na zahtjev predsjednika, potpredsjednika, radnih tijela Narodne skupštine i narodnih poslanika;
- daje stručna mišljenja radnim tijelima, narodnim poslanicima i klubovima poslanika u ostvarivanju njihovih funkcija u Narodnoj skupštini;
- učestvuje u pripremanju programa rada Narodne skupštine i radnih tijela i prati njihovo ostvarivanje;
- uređuje i izdaje publikacije i glasila Narodne skupštine, stenografske i magnetofonske snimke;
- organizuje i obezbjeđuje saradnju sa predstavnicima štampe i drugih sredstava javnog informisanja u ostvarivanju njihovih prava i dužnosti, u vezi sa obavještavanjem o radu Narodne skupštine;
- prikuplja, obrađuje, čuva i daje na korišćenje podatke i materijale i obavlja druge informativno-dokumentacione poslove;
- obavlja poslove u vezi sa radnim odnosima radnika u Službi Narodne skupštine;
- stara se o pripremanju i čuvanju originala zakona, drugih propisa i opštih akata Narodne skupštine;
- radi poslove koji se odnose na kancelarijsko poslovanje, finansijsko-materijalne, daktilografske, tehničke i druge slične poslove i
- radi druge stručne, administrativne i tehničke poslove.

Član 321.

U okviru jedinstvene Službe, Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, koji donosi generalni sekretar Narodne skupštine, uz saglasnost predsjedništva Narodne skupštine, mogu se za pojedine poslove i zadatke organizovati uže organizacione jedinice.

Član 322.

Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta uređuju se način rukovođenja organizacionim jedinicama, izvršavanje zadataka i poslova, ukupan broj radnika za izvršavanje zadataka i poslova, naziv i raspored zadataka i poslova u organizacionim jedinicama, sa opisom poslova za svakog radnika ili grupu radnika i potrebnim uslovima za obavljanje tih zadataka i poslova.

U Službi Narodne skupštine mogu se postavljati rukovodeći radnici i radnici sa posebnim statusom.

Rukovodeći radnici su radnici određeni Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta.

Radnike sa posebnim statusom postavlja generalni sekretar Narodne skupštine, po pribavljenom mišljenju predsjednika Narodne skupštine.

XXI - ZAVRŠNE ODREDBE

Član 323.

Pitanja koja nisu regulisana ovim poslovnikom mogu se uređivati zaključkom Narodne skupštine.

Izmjene i dopune Poslovnika vrše se na način predviđen za njegovo donošenje.

Odredbe ovog poslovnika uskladiće se sa ustavnim amandmanima na Ustav Republike Srpske, u roku od 60 dana od dana njihovog usvajanja.

Član 324.

Ovaj poslovnik stupio je na snagu 21. oktobra 2006. godine i 26. jula 2007. godine.

Izvori

• „Slu­žbe­ni gla­snik Re­pu­bli­ke Srp­ske“, broj 79/07