Minhenski sporazum (1938)

MINHENSKI SPORAZUM

Sporazumom postignut 29 septembra 1938 između Nemačke, Sjedinjenog kraljevstva, Francuske i Italije

Nemačka, Sjedinjena Kraljevina, Francuska i Italija, uzevši u obzir sporazum koji je bio već postignut u pricinpu za sudetsko nemačku teritoriju, složili su se u sledećem tekstu i uslovima:

1) Evakuisanje će početi 1 oktobra,

2) Nemačka, Sjedinjena Kraljevina, Francuska i Italija slažu se da će evakuacija teritorije biti izvršena do 10 oktobra, a da se instalacije koje tamo postoje ne unište, s tim da čehoslovačka vlada bude odgovorna za to da izvede evakuaciju a da ne nanese nikakve štete tim instalacijama.

3) Uslove evakuacije utvrdiće detaljno jedna međunarodna komisija koju će sačinjavati pretstavnici Nemačke, Sjedinjenog Kraljevstva, Italije i Čehoslovačke.

4) Postupno posedanje krajeva, u kojima su Nemci u većini, od strane nemačkih trupa počeće 1 oktobra; četiri teritorije obeležene u priloženoj mapi okupiraće nemačke trupe sledećim redom: teritorija broj 1 prvog i drugog oktobra, teritorija broj 2, drugog i trećeg oktobra, teritorija broj 3, četvrtog i petog oktobra, teritorija broj 4, šestog i sedmog oktobra. Ostale teritorije, u kojima je u većini nemačko stanovnštvo, biće utvrđene od strane pomenute međunarodne komisije i biće zauzete od nemačkih trupa do 10 oktobra.

5) Međunarodna komisija, pomenuta u § 2, utvrdiće teritorije u kojima ima da se izvrši plebiscit. Ove teritorije okupiraće međunarodno telo sve dok plebiscit ne bude izvršen. Ista komisija utvrdiće modalitete po kojima plebiscit treba da bude održan, uzevši kao bazu uslove sarskog plebiscita. Komisija će isto tako utvrditi datum, koji neće biti dalji od kraja novembra, kada plebiscit ima da bude izvršen.

6) Definitivno određivanje granica izvršiće međunarodna komisija. Ova komisija će isto tako biti nadležna da predloži silama, Nemačkoj, Sjedinjenom Kraljevstvu, Francuskoj i Italiji, u izvesnim izuzetnim slučajevima male izmene u čisto etnografski utvrđenim zonama, koje će imati da budu predane bez plebiscita.

7) Postojaće pravo opcije u transferiranim teritorijama, koje će pravo imati da se za šest meseci od datuma potpisivanja ovog ugovora. Nemačko-čehoslovačka komisija će utvrditi detalje ovog optiranja i odrediće način da se olakša prelaz stanovništva i urede načelna pitanja koja se odnose na razmenu stanovništva.

8) Čehoslovačka vlada u toku perioda od 4 nedelje od datuma potpisivanja ovog sporazuma otpustiće iz svoje vojske i policije sve Sudetske Nemce koji žele da budu oslobođeni, i u istom roku čehoslovačka će vlada otpustiti i sudetsko-nemačke zatvorenike koji su uhapšeni iz političkih razloga.

Dodatak sporazumu

Vlada Sjedinjenog Kraljevstva i francuska vlada potpisale su ovaj sporazum na bazi ponude, koju sadrži § 6 englesko-francuskih predloga od 19 septembra i koja se tiče međunarodne garancije novih granica Čehoslovačke države protiv neprovociranog napada.

Kada pitanja poljskih i mađarskih manjina u Čehoslovačkoj budu uređena, Nemačka i Italija će i sa svoje strane pružiti garanciju Čehoslovačkoj.

Šefovi vlada četiri sile izjavljuju da će problem mađarskih i poljskih manjina u Čehoslovačkoj, ako ne bude rešen za tri meseca sporazumom između nadležnih vlada, biti predmet novog sastanka šefova vlada četiti sile.

Sva pitanja koja se budu pojavila u vezi sa transferom teritorije smatraće se da spadaju u nadležnost međunarodne komisije.

Minhen, 29 septembra 1938.

Izvori

• Politika, br. 10.898 od petka 30. septembra 1938, naslovna strana.
• Politika, br. 10.899 od subote 1. oktobra 1938, strana 3.