5
Smrt Relje od Pazara
(Iz Sarajeva)
Hvalile se tri junačke majke:
Jedno majka Kraljevića Marka,
Drugo majka Miloša vojvode,
Treće majka Relje od Pazara;
Veli majka Kraljevića Marka:
„Nije majka rodila junaka,
„Što je majka Kraljevića Marka.“
Veli majka vojvode Miloša:
„Nije majka rodila junaka,
„Što je majka Obilić' Miloša.“
Veli majka Relja od Pazara:
„Nije majka rodila junaka,
„Što je majka Relju Krilatoga.“
Taman one u riječi bjehu,
Dok evo ti dvi srpske vojvode,
Kraljevića i s njim Obilića.
Tu im majke na sastanku bjehu,
Ugledaše do dva svoja sina,
Oba dvije sretoše sinove,
A Reljina jadna majka šuti,
Jer joj nema sina rođenoga.
U to doba i Miloš i Marko,
Uniđoše staroj u odaju,
Ukidoše sa glave kalpake,
Oni staroj poljubiše ruku,
Njihe stara u čela junačka,
Pa sjedoše oba u šiljteta,
I njihove iziđoše majke.
Onda veli Kraljeviću majka:
„A moj sine, Marko Kraljeviću!
„Ja sam sada u inadu bila,
„Da nada te ne ima junaka.“
Veli njojzi od Prilipa Marko:
„Moja majko, ne zadaji jada!
„Bolji Relja za sedamnest Marka,
„Al' zaludu kad ga izgubismo;
„Sad smo bili u zemlji Arapskoj,
„U Berutu gradu prokletome,
„Pismo vina u Berutu gradu,
„Mati moja, za neđelju dana,
„A u pivu zaturismo kavgu,
„Arapi se mnogi pokupiše,
„I na naske, majka, udariše,
„Svi smo, mati, ljuto sabljom sjekli,
„Od Arapa dosta jada bilo,
„Al' zaludu, množina Arapa,
„Arapi nas crni poćeraše,
„Iz Beruta grada išćeraše,
„Ispod grada Turla voda teče,
„Široka je i duboka, majko,
„Ni tu naske pomest' ne mogoše:
„Sreća u nas, dobri su nam konji,
„Pa mi hladnu vodu preplivasmo,
„Ali evo i gorijeh jada,
„Arapi su endek prokopali,
„U dubinu trista endezeta,
„U širinu trista i četiri,
„Mi na endek s konjma ne smjedosmo,
„Relja sjao od svoga vranina,
„Udari mu sile uz vilicu,
„Dobar vranac endek preskočio,
„A kad viđe Relja od Pazara,
„Kako no ti junak krilat bješe,
„On preskoči endek s obje strane,
„Osta Miloš i ja, mati, s njime,
„I mi dobre konje odjahasmo,
„Pa na endek konje naćerasmo;
„Pa i naši konji preskočiše,
„Mi ostasmo oba za endekom,
„Pa stadosmo endek preskakati.
„I ja skočih, malo ne preskočih,
„Al' ne mogoh, mati, preskočiti,
„Već se vratih i u endek padoh
„Za mnom Miloš u pola endeka.
„Dok Arapi na nas navališe,
„Mizdracima i kopljima bojnim,
„Gonjaju nas, mati, po endeku,
„Đe će koga kopljem prihvatiti,
„Mi pisnusmo oba u endeku:
„„Avaj, brate, Relja od Pazara!
„„Zar ćeš naske ovđe ostaviti,
„„Da nas kolju po endeku Turci?
„Žao bješe Relji od Pazara,
„Pa on skoči, mati, u endeka,
„Uze mene pod desno pazuho
„A Miloša mati pod lijevo,
„Iznese nas oba iz endeka;
„Dok zavika sa grada Arapka:
„„O junače, štono dva izvuče!
„„Okreni se da ti vidim lice.“
„Prevari se Relja od Pazara,
„Okrenu joj oči i obrve,
„A Arapka zapela strijelu
„I na Relju pipke oborila,
„Dvije njega pipke udariše: 95
„Jedna, mati, u srce junačko,
„Druga, majko, pod grlo bijelo,
„I poginu žalosna mu majka!
„Lijepo smo njega sahranili,
„I u crnu zemlju pogrebali. 100
„Ne hval'te se, naše mile majke,
„Nije majka rodila junaka,
„Što je majka Relju od Pazara.
„Jao, Relja, pokojna ti duša!
„Teško nama bez takih junaka 105
„Pod topuzom prokletih Turaka!“
