Bibliografija narodnih bajanja
Ova bibliografija sačinjena je s ciljem da ukaže na izvore za izučavanje narodnih basmi i bajanja kod Južnih Slodena. Podeljena je po jezičkim područjima (srpskohrvatsko, makedonsko, slovenačko i bugarsko). Zbog obilja građe za komparativna istraživanja, kao i zbog značajnih istraživačkih radova iz oblasti narodnih bajanja, navodi se kao poseban deo i spisak nekih značajnijih izvora kod Iszočnih Slodena. U ovom spisku ima i nekoliko marginalnih radova; oni se navode zato što su iz njih korišćeni neki podaci koji se pominju u Predgovoru ili Napomenama. I na kraju, pod naslovom Drugi narodi navedeno je nekoliko radova koji se tiču Zapadnih Slovena i nekih drugih neslovenskih naroda, a koji služe za poređenja i ilustracije.
Najveća pažnja je obraćena na obradu srpskohrdatskog, makedonskog i bugarskog područja. To je učinjeno iz dva razloga: 1) jasno je vidljivo rasprostranjenje istih bajalačkih formi kod ovih naroda; 2) do sada nije učinjen pokušaj da se u jedinstvenom obliku sistematski predstavi ovakva građa sa ovih područja.
Slovenačko područje je manje predstavljeno zbog 1) veće srodnosti njegove bajalačke tradicije sa zapadnoslovenskom, 2) što na slovenačkom jeziku već postoji monografija Vinko Möderndorfer (501) u kojoj se navodi i spisak najznačajnijih izvora za basme i bajanja kod Slovenaca.
Najznačajniji izvori sa srpskohrvatskog područja su: Stanimirović (377) - rukopisna zbirka sa oko 320 basama; Radenković (338) - 97 basama; Mijatović (255), Vuk (60), Vuković, (61), Tucakov, (417), Ardalić, (10), Košutić, (208 -209), Lovretić, (228), Rajković, (346 - 351) i dr.
U listu „Kića" nalazi se znatan broj zapisa narodnih bajanja; ali to su kratke beleške.
Pada u oči nesrazmera zastupljenosti pojedinih naših krajeva. Najzastupljenija je istočna Srbija (Janjić, Jović, Kalčić, Košutić, Paunović, Prvulović, Radenković, Rajković, Stanimirović, Tucakov i dr.). Ovo područje je do naših dana dobro sačuvalo narodnu tradiciju bajanja, i ovde je uočljiva velika raznovrsnost bajaličkih formi.
Kod Bugara je najveći broj priloga (zapisa) objavljeno u Sborniku za narodni umotvorenija (SNUN), koji izlazi od kraja prošlog veka u Sofiji. Pored toga značajna građa se čuva u Arhivu Etnografskog instituta i muzeja u Sofiji (№-30 itd.).
Kod Istočnih Slovena (Rusi, Ukrainci, Belorusi), najpoznatiji zbornici basama su: Dobrokoljskog (605), Efimenka (607), Korinfskog (614), Majkova (616) i Romanova (628). A radovi u kojima se upućuje na literaturu i izvore za narodna bajanja su: Vetuhov (598), Vinogradov (599), Kitajnik, (613), Mansika, (619), Pavlova (625), Poznanskij (626), Sumcov, (633), Tokarev, (636), Foljklor ... (639) i dr.
U ovoj bibliografiji naveden je i nevelik broj značajnijih istraživačkih radova. To su radovi pod brojevima: 336 - 337, 494, 591 - 592, 598, 615, 619, 622, 626, 637, 638, 642, 650, 663, i dr.
Ova bibliografija treba da bude neka osnova za dalja istraživanja ove značajne, ali do sada periferne teme. I ona je samo stepen autorovog poznavanja oblasti na koju se odnosi.
Reference
[uredi]Izvor
[uredi]- Radenković, Ljubinko: Narodne basme i bajanja; Gradina, Niš; : Jedinstvo, Priština; Svetlost Kragujevac, 1982., str. 437-438.